Oto przegląd najważniejszych badań, które powinna wykonać kobieta podczas ciąży.
Test ciążowy: Test ciążowy to pierwsze badanie, które powinna przeprowadzić kobieta podejrzewająca ciążę. Testy ciążowe działają przez wykrywanie hormonu hCG (gonadotropiny kosmówkowej) w moczu kobiety.
Badania krwi: Powszechnym jest wykonanie szeregu badań krwi na początku ciąży. Mogą one obejmować badania morfologiczne, poziom cukru we krwi, sprawdzenie grupy krwi i czynnika Rh, a także badania na obecność różnych infekcji, takich jak toksoplazmoza, HIV, Hepatyt B i C oraz kiła.
Badanie moczu: Badania moczu są często wykonywane podczas regularnych wizyt prenatalnych. Służą do monitorowania zdrowia nerek oraz wykrywania infekcji dróg moczowych lub preeklampsji (stanu charakteryzującego się wysokim ciśnieniem krwi i obecnością białka w moczu).
Badania USG: Ultrasonografia (USG) to bezpieczna i skuteczna metoda monitorowania rozwoju dziecka. W trakcie ciąży przeprowadza się zazwyczaj co najmniej dwa skany - w 12. i 20. tygodniu ciąży.
Test PAPP-A i wolnego beta-hCG: Test PAPP-A i wolnego beta-hCG jest wykonywany między 11 a 14 tygodniem ciąży i służy do wykrywania ryzyka wystąpienia zespołu Downa i innych nieprawidłowości chromosomowych u płodu.
Badanie przesiewowe na cukrzycę ciążową: Jest to test, który zazwyczaj przeprowadza się między 24 a 28 tygodniem ciąży. Cukrzyca ciążowa to stan, w którym poziom cukru we krwi kobiety jest wyższy niż normalnie.
Testy płodowe: W niektórych przypadkach, szczególnie jeśli istnieje zwiększone ryzyko genetyczne, może być konieczne wykonanie bardziej zaawansowanych testów, takich jak amniopunkcja czy biopsja kosmówki.
Badanie Streptococcus agalactiae (GBS): Jest to bakteria, która może być obecna w przewodzie pokarmowym i dróg moczowych ciężarnej kobiety. Gdy GBS przeniesie się na noworodka podczas porodu, może prowadzić do poważnych infekcji, takich jak sepsa, zapalenie płuc lub meningitis. Badanie GBS jest zazwyczaj przeprowadzane między 35 a 37 tygodniem ciąży.
Test na przeciwciała Rh: Jeśli kobieta jest Rh-negatywna, może ona tworzyć przeciwciała, które mogą zaatakować czerwone krwinki jej dziecka, jeśli jest ono Rh-pozytywne. Test na przeciwciała Rh jest ważny, aby zapobiec konfliktowi Rh, który może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia dziecka.
Test na fibrynogen: Fibrynogen jest białkiem wytwarzanym w wątrobie, które pomaga krwi krzepnąć. Niski poziom fibrynogenu może zwiększać ryzyko krwotoku podczas porodu, dlatego warto sprawdzić jego poziom w trakcie ciąży.
CTG (kardiotokografia): CTG to badanie, które monitoruje aktywność serca płodu i skurcze macicy kobiety. Zwykle jest wykonywane w trzecim trymestrze ciąży lub w czasie porodu.
Dopplerometria naczyń pępowinowych: Jest to badanie ultrasonograficzne służące do oceny przepływu krwi w naczyniach pępowinowych. Pomaga ocenić, czy płód otrzymuje odpowiednie ilości tlenu i składników odżywczych.
Badanie w kierunku anemii: Anemia, czyli niski poziom hemoglobiny, jest powszechna w ciąży. Regularne badanie poziomu hemoglobiny pomaga zapobiegać powikłaniom związanym z anemią, takim jak zmęczenie, duszność, czy osłabienie odporności.
Pamiętajmy, że podczas ciąży bardzo ważne jest regularne konsultowanie się z lekarzem i wykonywanie zalecanych badań. Dzięki temu mamy pewność, że zarówno matka, jak i dziecko są zdrowe i bezpieczne.
Każda ciąża jest unikalna, a potrzeby badań mogą się różnić. Ważne jest, aby każda kobieta w ciąży skonsultowała się z lekarzem prowadzącym ciążę, aby ustalić jakie badania są najodpowiedniejsze dla jej indywidualnej sytuacji.
Podczas ciąży mogą wystąpić różne rodzaje zagrożeń zarówno dla matki, jak i dla dziecka. Wśród najczęściej występujących zagrożeń można wymienić:
Nadciśnienie ciążowe: W ciąży może wystąpić stan zwany nadciśnieniem ciążowym, który jeśli nie jest właściwie leczony, może prowadzić do poważnych powikłań takich jak stan przedrzucawkowy lub rzucawka.
Cukrzyca ciążowa: Cukrzyca ciążowa jest tymczasowym stanem, który może wystąpić podczas ciąży. Jeżeli nie jest ona właściwie kontrolowana, może prowadzić do poważnych powikłań dla matki i dziecka, takich jak makrosomia (duże rozmiary dziecka), nadciśnienie czy przedwczesny poród.
Zagrożenie poronieniem: Wiele czynników może zwiększać ryzyko poronienia, takich jak wiek matki, styl życia, wcześniejsze poronienia, pewne choroby przewlekłe, ekspozycja na szkodliwe substancje itp.
Zagrożenie przedwczesnym porodem: Niektóre kobiety mogą być narażone na ryzyko przedwczesnego porodu z powodu różnych czynników, takich jak niezdrowy styl życia, wiek, liczba wcześniejszych porodów, komplikacje związane z ciążą itp.
Zaburzenia wrostu płodu: Niektóre problemy związane z ciążą mogą prowadzić do opóźnionego rozwoju płodu, co może z kolei prowadzić do problemów zdrowotnych po narodzinach.
Zapalenie błon płodowych (chorioamnionitis): To stan zapalny, który może wystąpić podczas ciąży lub porodu, i może prowadzić do poważnych powikłań dla matki i dziecka.
Pęknięcie błon płodowych: Wczesne pęknięcie błon płodowych (przed 37 tygodniem ciąży) może prowadzić do przedwczesnego porodu i związanych z tym ryzyk.
Placenta previa i łożysko przodujące: To stany, w których łożysko częściowo lub całkowicie zasłania szyjkę macicy, co może prowadzić do krwawienia podczas ciąży lub porodu.
Choroby zakaźne: Niektóre choroby zakaźne, takie jak toksoplazmoza, cytomegalowirus, czy HIV, mogą stanowić zagrożenie dla matki i dziecka.
Wszystkie powyższe zagrożenia wymagają odpowiedniego monitorowania przez lekarza prowadzącego ciążę.
Niewydolność szyjki macicy: Jest to stan, w którym szyjka macicy zaczyna się rozszerzać i otwierać zbyt wcześnie podczas ciąży, co może prowadzić do przedwczesnego porodu. Leczenie może obejmować stosowanie szwów (cerklażu) w szyjce macicy, aby pomóc utrzymać ją zamkniętą.
Zapalenie nerek: Ciąża zwiększa ryzyko infekcji dróg moczowych, które mogą prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak zapalenie nerek.
Depresja i lęki ciążowe: Ciąża to nie tylko zmiany fizyczne, ale również emocjonalne. Depresja i lęk podczas ciąży są poważnymi stanami, które mogą wpływać zarówno na matkę, jak i na rozwijające się dziecko.
Wady wrodzone: Niektóre czynniki, takie jak ekspozycja na szkodliwe substancje, niezdrowy styl życia, genetyka, niektóre infekcje czy używanie niektórych leków podczas ciąży, mogą zwiększać ryzyko wad wrodzonych.
Przewlekłe choroby matki: Kobiety z przewlekłymi chorobami, takimi jak cukrzyca, choroby serca, nadciśnienie, choroby autoimmunologiczne, choroby nerek itp., mogą stanowić wyższe ryzyko powikłań podczas ciąży.
Problemy z krążeniem krwi: Ciąża zwiększa ryzyko zakrzepicy i zatorowości płucnej, co może być poważnym zagrożeniem dla zdrowia matki.
Powikłania związane z wiekiem: Kobiety w wieku 35 lat i starsze mają większe ryzyko powikłań w ciąży, takich jak ciąża mnoga, nadciśnienie ciążowe, cukrzyca ciążowa, poronienie, wady genetyczne u dziecka itp.
Aby minimalizować ryzyko tych zagrożeń, ważne jest regularne odbywanie badań prenatalnych, prowadzenie zdrowego stylu życia i utrzymanie ciągłej komunikacji z lekarzem prowadzącym ciążę. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów, należy jak najszybciej skontaktować się z opiekunem medycznym.
Porada ekspertów
Eksperci w dziedzinie opieki prenatalnej z OsteoMedic zalecają przeprowadzanie regularnych badań w trakcie ciąży, aby monitorować stan zdrowia matki i rozwijającego się dziecka. Badania te są niezbędne do wczesnego wykrywania i zapobiegania ewentualnym komplikacjom.
Badania dodatkowe
W niektórych przypadkach, lekarz może zasugerować dodatkowe badania w zależności od indywidualnego stanu zdrowia kobiety, jej historii medycznej, wieku, stylu życia i innych czynników. Mogą to być na przykład badania genetyczne, które są zazwyczaj zalecane dla kobiet powyżej 35 roku życia, albo testy na obecność mutacji genów, które mogą zwiększać ryzyko określonych chorób dziedzicznych.
Konkluzja
Opieka prenatalna, w tym regularne badania, jest kluczowa dla zdrowia matki i dziecka podczas ciąży. W zależności od indywidualnych potrzeb i ryzyka, lekarz prowadzący ciążę pomoże kierować badaniami, które są najbardziej odpowiednie.
Bibliografia
ACOG Committee Opinion No. 736: Optimizing Postpartum Care. (2018). Obstetrics & Gynecology, 131(5), e140-e150.
National Institute for Health and Care Excellence. (2019). Antenatal care for uncomplicated pregnancies. CG62. https://www.nice.org.uk/guidance/cg62
Regan, L., Rai, R. (2000). Epidemiology and the medical causes of miscarriage. Baillieres Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol, 14(5), 839-54.
