Czym jest endometrioza?

Jej objawy bywają mylone z zespołem jelita drażliwego i innymi dolegliwościami. Przez to kobiety z endometriozą przed długie lata doznają silnych dolegliwości bólowych, lecz nie mają postawionej diagnozy. Ważne jest więc, aby zwiększyć świadomość endometriozy, gdyż prawidłowo rozpoznana może być leczona.

Spis treści:

1. Co to jest endometrioza? Objawy endometriozy
2. Czym grozi endometrioza?
3. Co boli przy endometriozie?
4. Z czego robi się endometrioza?
5. Na czym polega fizjoterapia uroginekologiczna w endometriozie?

Co to jest endometrioza? Objawy endometriozy

Endometrioza to choroba polegająca na występowaniu komórek błony śluzowej macicy poza jej jamą. Może ona rozprzestrzenić się na jajniki i jajowody, otrzewną, jelita i inne narządy jamy brzusznej, a także poza nią. Ogniska te reagują na zmiany w cyklu miesięcznym podobnie jak komórki umiejscowione w macicy. Może to powodować krwawienia do otrzewnej i przewlekłe stany zapalne narządów miednicy mniejszej i jamy brzusznej.

Jakie objawy choroby pojawiają się w przypadku endometriozy? 

✔ dolegliwości bólowe w obrębie różnych części brzucha,

✔ zespół bólowy miednicy,

✔ zaburzenia płodności ,

✔ zaburzenia cyklu miesiączkowego,

✔ bolesne miesiączki (często bardzo intensywne, trwające dłużej niż fizjologicznie),

✔ krwawienia między miesiączkami,

✔ zaburzenia hormonalne,

✔ czynnościowe zaburzenia układu moczowo-płciowego,

✔ wulwodynia ,

✔ nadmiernie częste oddawanie moczu,

✔ objawy ze strony układu trawiennego: biegunki, zaparcia, nudności;

✔ przewlekłe zmęczenie,

✔ osłabienie odporności,

✔ bóle głowy,

✔ bóle w klatce piersiowej,

✔ obniżona jakość życia pacjentki.

Czym grozi endometrioza?

Choroba ta, zwłaszcza rozległa lub późno zdiagnozowana ma swoje konsekwencje zdrowotne.

Nieleczona endometrioza może skutkować takimi powikłaniami, jak:

✔ rozległe ogniska endometriozy obejmujące obszar miednicy mniejszej, jamy brzusznej, opłucnej, osierdzia, a nawet mózgu;

✔ przewlekłe stany zapalne toczące się w jamie brzusznej i miednicy,

✔ przykurcze mięśni i restrykcje powięzi,

✔ zrosty tkankowe.

Zmiany te mogą być tak duże, że w wielu przypadkach konieczne jest operacyjne leczenie endometriozy.  

Kiedy operacja endometriozy jest koniecznością?

Zazwyczaj lekarz decyduje się na wykonanie zabiegu, gdy ma wątpliwości diagnostyczne lub gdy ogniska endometriozy są rozległe. Operacja może być konieczna także wtedy, gdy inne metody leczenia endometriozy nie przyniosły oczekiwanego efektu.

Czy skuteczne leczenie endometriozy jest możliwe?

Skuteczne leczenie endometriozy zależy w dużej mierze od prawidłowo postawionej diagnozy i dobrze zaplanowanego leczenia. 👩‍⚕️ W wielu przypadkach udaje się uzyskać remisje objawów choroby trwające dłuższy czas.

Co boli przy endometriozie?

Dolegliwości bólowe w endometriozie mogą mieć różny charakter. Najczęściej jednak pojawiają się:

🔷 ogólnie w podbrzuszu i w okolicach miednicy,

🔷 w miejscu prawego lub lewego jajnika (bóle potrafią być kłujące, przeszywające, przypominające owulację, lecz zwykle o znacznie większym nasileniu),

🔷 rozpierające bóle z prawej lub lewej strony brzucha (gdy pojawiają się po prawej stronie, często są różnicowane z zapaleniem wyrostka robaczkowego, gdyż wręcz do złudzenia mogą przypominać jego zapalenie),

🔷 z prawej lub lewej strony brzucha z promieniowaniem bólu do uda,

🔷 w okolicach pępka,

🔷 w pachwinach,

🔷 w klatce piersiowej.

Lokalizacja bólu może być powiązana z umiejscowieniem ognisk endometrialnych. Ból może pojawiać się także w miejscach zrostów i towarzyszących endometriozie restrykcji mięśniowo-powięziowych.

Łagodzenie bólu miednicy jest możliwe dzięki lekom, fizjoterapii i osteopatii. 🩺💊

Z czego robi się endometrioza?

Chociaż opinie ekspertów na temat przyczyn endometriozy różnią się między sobą, na jej zwiększone ryzyko wskazuje na przykład tyłozgięcie macicy i inne choroby autoimmunologiczne .

Chociaż dokładne przyczyny choroby nie są w pełni poznane, warto mieć świadomość endometriozy. Gdy pojawią się objawy, które mogą wskazywać na endometriozę, najlepiej skonsultować się z ginekologiem mającym doświadczenie w diagnozowaniu i leczeniu tej choroby. 👨‍⚕️ 

Po postawieniu rozpoznania lekarz zadecyduje, czy potrzebne będzie leczenie operacyjne endometriozy, czy na dany moment wystarczy postępowanie zachowawcze. W leczeniu nieoperacyjnym stosowana jest farmakoterapia, fizjoterapia endometriozy i osteopatia, wspierane psychoterapią. Duże znaczenie ma także prawidłowa dieta w endometriozie (uwzględniająca produkty przeciwzapalne, antyoksydanty i kwasy omega-3).

Na czym polega fizjoterapia uroginekologiczna w endometriozie?

Fizjoterapia uroginekologiczna obejmuje takie techniki, jak:

✅ terapia manualna,

✅ terapia wisceralna (w tym osteopatia wisceralna ),

✅ rozluźnianie mięśniowo-powięziowe,

✅ igłoterapia,

✅ pinopresura,

✅ korekcja postawy ciała pacjentki,

✅ rehabilitacja oddechowa,

✅ techniki relaksacyjne (świadomy oddech, trening autogenny, mindfulness),

✅ fizjoterapia dna miednicy , w tym ćwiczenia Kegla (ćwiczenia mięśni dna miednicy),

✅ mobilizacja blizn pooperacyjnych,

✅ rehabilitacja po operacji endometriozy (usprawniająca powrót do formy po zabiegu)

✅ instruktaż: techniki autoterapii.

W jaki sposób fizjoterapia uroginekologiczna może pomóc w endometriozie?

Fizjoterapeuta w pracy z pacjentką z endometriozą zajmuje się normalizacją napięć tkankowych. Stara się też rozluźnić restrykcje mięśniowo-powięziowe. Gdy kobieta z endometriozą była leczona operacyjnie, fizjoterapeuta pracuje także nad elastycznością blizny, aby zapobiegać jej zrostom. Celem fizjoterapii jest także poprawa krążenia limfatycznego.

W specjalnie do tego przygotowanych ośrodkach prowadzone jest kompleksowe leczenie endometriozy: od opieki lekarskiej, przez fizjoterapeutyczną i dietetyczną, po psychoterapię. Ważne jest, aby kobiety dotknięte endometriozą nie traktowały tej choroby jak tabu i nie pozostawały same ze swoim cierpieniem. Zamiast tego - aby korzystały z pomocy specjalistów mających holistyczne podejście do leczenia tej choroby. Zrobić można naprawdę wiele - warto zapytać o to swojego lekarza. 👩‍⚕️ 

Bibliografia:

1. Shved, K., Antkowiak, K., Kędzierska, Z., Żurek, U., Dadas, K., Świercz, A., ... & Tołwiński, I. (2023). Fizjoterapia i aktywność fizyczna jako leczenie wspomagające u kobiet z objawową endometriozą–przegląd literatury. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu , 29 (3), 145-149.
2. WYDERKA, M. I., ZALEWSKA, D., & SZELĄG, E. (2011). ENDOMETRIOZA A JAKOŚĆ ŻYCIA. Polish Nursing/Pielegniarstwo Polskie , 42 (4).
3. Stępniewska, A. K., Ceccaroni, M., Biela, M., & Kamiński, P. (2017). Endometrioza głęboko naciekająca–istotny problem kliniczny w ginekologii.
4. Kołodziejczak, M., Sudoł-Szopińska, I., & Siergiej, M. (2018). Endometrioza okolicy odbytu i zwieraczy–epidemiologia, diagnostyka i leczenie. Nowa Medycyna .
5. Sobstyl, M., Tkaczuk-Włach, J., & Jakiel, G. (2010). Farmakologiczne leczenie endometriozy. Menopause Review/Przegląd Menopauzalny , 9 (3), 194-197.