Metoda NDT-Bobath – wsparcie w leczeniu dzieci z zaburzeniami rozwoju

Na czym polega rehabilitacja dzieci metodą NDT Bobath i jakie są zastosowania terapii NDT? Opowiadamy o tym w poniższym artykule - zachęcamy do lektury!

Spis treści:

1. Czym jest trening Bobath?
2. Czy NDT to to samo co Bobath? Co oznacza rehabilitacja dzieci metodą ndt?
3. Na czym polega metoda NDT Bobath i jakie są ćwiczenia metodą Bobath?
4. Cele NDT Bobath, zasady metody NDT i założenia
5. Dla kogo jest rehabilitacja metodą Bobath? Zastosowania terapii NDT
6. Jak długo trwa rehabilitacja metodą NDT Bobath?
7. Co jest lepsze: metoda Vojty czy Bobath w rehabilitacji dzieci?
8. Ile kosztuje NDT Bobath dla niemowląt i małych dzieci?

Czym jest trening Bobath?

Terapia Bobath to metoda rehabilitacji neurologicznej. Metodę opracowali Berta Bobath (fizjoterapeutka) i Karel Bobath (psychiatra i neuropsycholog). 👩‍⚕️ Nazwa metody Bobath wzięła się właśnie od nazwiska jej twórców. Tak zapoczątkowana została historia NDT-Bobath. W późniejszym czasie metodę uzupełniły fizjoterapeutka Mary Quinton, a także lekarka Elsbeth Koeng. To one przeprowadziły w 1988 roku pierwszy kurs NDT Bobath w Polsce i dzięki nim w naszym kraju zaczęli pracować pierwsi specjaliści NDT-Bobath. 💙 

Ćwiczenia bobath stosowane są w wielu powszechnych dysfunkcjach, takich jak np. zaburzenia napięcia mięśniowego czy asymetria. Są także pomocne w innych zaburzeniach neurologicznych.

Czy NDT to to samo co Bobath? Co oznacza rehabilitacja dzieci metodą ndt?

Skrót "NDT", który zawiera nazwa metody Bobath to z języka angielskiego: "Neuro-Developmental-Treatment" . Oznacza to terapię neurorozwojową (inaczej: terapia neurofizjologiczna), jaką jest metoda Bobath dla niemowląt, dzieci i dorosłych. 🙌 

Na czym polega metoda NDT Bobath i jakie są ćwiczenia metodą Bobath?

Założenia metody Bobath obejmują indywidualne planowanie działań terapeutycznych , w ramach których wykonuje się np.:

✅ ćwiczenia stymulujące ruchy możliwie najbardziej zbliżone do fizjologicznych,

✅ ćwiczenia regulujące napięcie mięśniowe (obniżające nadmierne napięcie i stymulujące obszary o obniżonym napięciu mięśniowym),

✅ ćwiczenia eliminujące odruchy patologiczne, a wspierające rozwój prawidłowych odruchów,

✅ pracę nad obszarami, takimi jak koordynacja ruchowa,

✅ stymulację nastawioną na prawidłowe wzorce ruchu,

✅ korekcję asymetrii.

Rehabilitacja metodą ndt wykonywana jest także z wykorzystaniem dodatkowych pomocy, takich jak duża piłka rehabilitacyjna lub wałek.

Cele NDT Bobath, zasady metody NDT i założenia

Filozofia metody NDT i założenia metody Bobath podkreślają, jak ważne jest indywidualne planowanie działań w pracy z każdym pacjentem. 👩‍⚕️ Na podstawie obserwacji wzorców ruchowych dzieci terapeuta NDT Bobath dostosowuje techniki, z jakich będzie korzystał w terapii. Terapeuta stawia na wspieranie rozwoju prawidłowych wzorców ruchu. 

Zasady metody NDT podkreślają, że ćwiczenia metodą Bobath muszą być nakierowane na całościowe usprawnianie. Założenia metody Bobath opierają się w dużej części na plastyczności mózgu. 🧠  Jest to bardzo ciekawe zjawisko wykorzystywane w rehabilitacji neurologicznej. Ponadto koncepcja NDT - Bobath stawia na jak najwcześniejsze rozpoczęcie terapii . Wczesne rozpoznanie zaburzeń pozwala to na lepsze efekty terapii metodą NDT.

Metoda Bobath stosowana jest już u dzieci kilkutygodniowych . Metoda Bobath dla niemowląt jest dobrze poznana i często stosowana w gabinetach fizjoterapeutów. 👶 

Cel metody Bobath to poprawa jakości wzorców ruchowych dzieci, ich koordynacji ruchowej oraz regulacja rozkładu napięcia mięśniowego. Ćwiczenia metodą NDT mają za cel terapii także hamowanie odruchów patologicznych .

Efekty terapii NDT Bobath to także poprawa wzorca chodu i zdobywanie przez dziecko nowych umiejętności ruchowych . Rehabilitacja NDT-Bobath za cel stawia sobie także praktyczną możliwość wykorzystania zdobytych umiejętności w codziennych czynnościach ruchowych (w tym jako terapia zajęciowa).

Koncepcja Bobath zawiera bowiem w sobie 3 formy: fizjoterapię, terapię logopedyczną i terapię zajęciową . Pozwala to spojrzeć całościowo na rozwój dziecka. 💙 

Metodologia terapii ndt obejmuje specjalne techniki poprawiające wzorce ruchowe pacjenta. Wśród stosowanych technik są np. ćwiczenia na piłce, na materacu lub na specjalnym stole do terapii NDT - Bobath, a także na kolanach terapeuty lub rodzica . Ćwiczenia bobath stosowane są także w ruchu, w różnych częściach sali rehabilitacyjnej . Metoda Bobath uwzględnia także ćwiczenia w warunkach domowych . To ważne, gdyż dziecko potrzebuje wzmacniania prawidłowych wzorców ruchu w różnych sytuacjach i w codziennej pielęgnacji, a także podczas codziennych zabaw. 🫧 

Zalety NDT-Bobath to komfort dziecka . Techniki metody NDT Bobath są zwykle dobrze tolerowane przez małych pacjentów. Niejeden terapeuta NDT może przyznać, że efekty terapii NDT Bobath są u wielu pacjentów zadowalające.

Dla kogo jest rehabilitacja metodą Bobath? Zastosowania terapii NDT

Główne wykorzystanie metody NDT Bobath to zaburzenia neurologiczne. Kiedy dokładnie wskazane są ćwiczenia metodą NDT Bobath?

Terapia metodą NDT jest stosowana m.in . w neurorehabilitacji dzieci, u których występują:

🔷 zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego,

🔷 mózgowe porażenie dziecięce,

🔷 zaburzenia napięcia mięśniowego,

🔷 asymetria u niemowląt,

🔷 zaburzenia koordynacji ruchowej,

🔷 nieprawidłowe wzorce ruchowe,

🔷 patologiczne odruchy,

🔷 zaburzenia rozwoju psycho-ruchowego,

🔷 inne zaburzenia neurologiczne,

🔷 zaburzenia karmienia,

🔷 zaburzenia sensoryczne, z którymi często są sprzężone zaburzenia napięcia mięśniowego.

Zastosowania terapii NDT wykraczają także poza pediatrię.

Kiedy jeszcze stosowana jest rehabilitacja metodą NDT Bobath? Czy można prowadzić terapię metodą NDT Bobath dla dorosłych? 🤔 

NDT Bobath to także metoda rehabilitacji neurologicznej osób dorosłych. Rehabilitacja dorosłych metodą NDT to metoda usprawniania ruchowego np. pacjentów z porażeniem połowiczym. Metoda Bobath dla dorosłych stosowana jest, gdy potrzebna jest rehabilitacja po udarze oraz rehabilitacja po urazie mózgowo-czaszkowym. 🧠 

Jak długo trwa rehabilitacja metodą NDT Bobath?

Rehabilitacja NDT-Bobath w przypadku niemowląt i dzieci trwa zwykle minimum 30 minut .  Czasem sesje terapeutyczne mogą być dłuższe (np. 45 minut, a czasem nawet 60 minut ). 🕚 

Okres czasu, w jakim powinna być prowadzona rehabilitacja metodą ndt zależy od przyczyny, z jakiej potrzebna jest neurorehabilitacja. Efekty terapii NDT Bobath mogą być widoczne już po kilku sesjach terapeutycznych. Jednak terapia dzieci Bobath prowadzona jest zwykle przez kilka miesięcy, a nawet przez kilka lat. U dzieci z przewlekłymi chorobami neurologicznymi, takimi jak np. mózgowe porażenie dziecięce ćwiczenia bobath stosowane są stale i często na nich opiera się regularna terapia ruchowa. 👩‍⚕️

W rehabilitacji pediatrycznej najczęściej stosowana jest właśnie metoda Bobath dla niemowląt i metoda Vojty, jako wiodące metody rehabilitacji dzieci. Każda z tych metod ma inne założenia i techniki terapeutyczne. 🙌

Jaka jest różnica między tymi metodami terapeutycznymi?

Metoda Vojty opiera się w dużej części o stymulację stref wyzwolenia prawidłowych wzorców ruchu. Rehabilitacja NDT-Bobath dostarcza się dziecku tych wzorców w formie specjalnie prowadzonych technik (w tym często globalnie).

Rodzaj metody zawsze należy dostosować do potrzeb dziecka. Wielu terapeutów i rodziców zauważa, że niemowlęta zwykle lepiej tolerują metodę Bobath. Jednak gdy dziecko potrzebuje większego bodźcowania lepiej może się sprawdzić koncepcja Vojty. O wyborze metody pracy decyduje fizjoterapeuta pediatryczny po dokładnym badaniu i obserwacji dziecka. ❤️ 

Rehabilitacja NDT-Bobath może kosztować różnie w zależności od czasu trwania (30, 45 czy 60 minut), a także od miasta czy ośrodka rehabilitacji. Średnio metoda Bobath dla wcześniaków, niemowląt i małych dzieci kosztuje ok. 200 zł za jedną sesję terapeutyczną.

Wiedząc, jaki wpływ na rozwój dziecka ma rehabilitacja metodą ndt, korzystaj z niej w pełni i wykonuj regularnie z dzieckiem w domu techniki, jakie zalecił fizjoterapeuta NDT - Bobath. Współpraca z terapeutą! Wsparcie terapii w gabinecie poprzez ćwiczenia domowe pozwoli jeszcze lepiej pracować na efekty terapii NDT Bobath u Twojego dziecka. ❤️ 

Bibliografia:

1. Mikołajewska, E., & Mikołajewski, D. (2016). Metoda Bobath w rehabilitacji dorosłych i dzieci. Niepełnosprawność–zagadnienia, problemy, rozwiązania , 1 (18), 7-23.
2. Wysoczańska, E., Skrzek, A., & Pyzio-Kowalik, M. (2013). Możliwości zastosowania metody NDT-Bobath w rehabilitacji pediatrycznej. Physiotherapy/Fizjoterapia , 21 (1).
3. Trusewicz, R., & Pogorzała, A. M. (2017). Rozwój ruchowy dziecka z uwzględnieniem założeń koncepcji NDT Bobath. Innowacyjność i tradycja w fizjoterapii , 127-140.
4. Bagnowska, K., & Falkowski, M. (2013). Wybrane metody usprawniania dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. Nowa Pediatria , 3 , 119-123.
5. Truszkowska, A., Cybulski, M., Kalinowska, A., & Krajewska-Kułak, E. Skuteczność metody Vojty u dzieci przedwcześnie urodzonych w opinii rodziców.
6. Fiedoruk, A., Śmigielska-Kuzia, J., & Krajewska-Kułak, E. Metody rehabilitacji ruchowej dzieci niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem metody NDT.
7. Bagnowska, K. (2014). Czynniki wpływające na skuteczność rehabilitacji metodą NDT-Bobath u dzieci urodzonych przedwcześnie. Nowa Pediatria , 2 , 63-71.