Spis treści:
- Czym jest nietolerancja pokarmowa?
- Jak diagnozowana jest nietolerancja pokarmowa?
- Nietolerancje pokarmowe typu IgG i IgA.
- Jak leczyć można leczyć nietolerancje pokarmowe?
Czym jest nietolerancja pokarmowa?
Warto zastanowić się czym konkretnie jest nietolerancja pokarmowa. Choć objawy mogą być podobne, taka nietolerancja znacząco różni się od alergii pokarmowej. Alergia jest nieprawidłową reakcją układu odpornościowego na wystawienie na konkretny składnik pokarmowy, tolerowany przez ogół społeczeństwa. Jest więc związana ściśle z układem immunologicznym.
Nietolerancja pokarmowa jest natomiast nieimmunologiczną odpowiedzią na spożycie danego pożywienia w takiej ilości, która jest co do zasady tolerowana przez ogół populacji. Nazywana jest inaczej nadwrażliwością niealergiczną, a należą do niej m.in. nietolerancja laktozy, nietolerancja histaminy oraz nieceliakalna nadwrażliwość na gluten.
Nietolerancje pokarmowe wynikają z nadmiernej produkcji konkretnych przeciwciał, immunoglobulin, które powodują wytwarzanie struktur złożonych z antygenu, które następnie magazynowane są w tkankach i skutkują do ich uszkodzenia.
Jak diagnozowana jest nietolerancja pokarmowa?
Pierwszym krokiem do diagnozy nietolerancji pokarmowej jest uważna obserwacja negatywnej reakcji organizmu po spożywaniu pokarmów. Do najczęstszych objawów nietolerancji należą przede wszystkim:
- ból brzucha,
- biegunka,
- zaparcia,
- wymioty,
- wzdęcia,
- nudności,
- ból głowy i migreny,
- ból stawów i mięśni,
- katar,
- wysypka,
- depresja,
- rozdrażnienie i wiele innych.
Są to więc przede wszystkim objawy ze strony układu pokarmowego – ale nie ograniczają się tylko do nich, dlatego często rozpoznanie nadwrażliwości może okazać się w praktyce trudne. Niespecyficzność objawów sprawia, że w celu zdiagnozowania warto udać się do specjalisty (tj. gastroenterologa lub dietetyka) oraz prowadzić dziennik posiłków.
Możliwe jest także przeprowadzenie oznaczeń specyficznych IgG i IgA, testów, które są pomocne w diagnostyce nietolerancji pokarmowej.
Nietolerancje pokarmowe typu IgG i IgA
W przypadku nietolerancji pokarmowych, gdy dochodzi do zaburzeń ciągłości bariery jelitowej, organizm traktuje dany składnik pokarmowy jak toksynę. Wytwarzane są w nadmiernej ilości przeciwciała; immunoglobuliny typu G (IgG) oraz immunoglobuliny typu A (IgA).
Immunoglobuliny typu G (IgG)
To specyficzny rodzaj przeciwciał, które są wytwarzane przez limfocyty B. Produkcja tych przeciwciał ma miejsce po wniknięciu do organizmu konkretnego patogenu. W przypadku niektórych organizmów układ odpornościowy może być atakowany nie tylko przez zwyczajne patogeny, takie jak wirusy, ale również konkretne składniki pokarmowe – w przypadku nietolerancji pokarmowych, gdzie następuje zbyt duża produkcja immunoglobulin typu G.
Po wyprodukowaniu IgG w organizmie powstają stany zapalne skutkujące różnymi negatywnym objawami – w tym wypisanymi powyżej.
Immunoglobuliny typu A (IgA)
Ten rodzaj przeciwciał odpowiada w organizmie za ochronę błon śluzowych układu pokarmowego, oddechowego oraz moczanowego. Ochrona ta przeciwdziała wnikaniu w błony śluzowe patogenów takich jak wirusy, bakterie czy cząstki pokarmowe. IgA neutralizują ponadto toksyny, niepożądane enzymy czy antygeny pokarmowe.
Swoiste przeciwciała IgA odpowiadają za niepożądane reakcje na dane pokarmy, na które dana osoba wykazuje nietolerancję.
Nietolerancje pokarmowe typu IgG i IgA, ze względu na reakcję tych konkretnych przeciwciał (w obu wymienionych przypadkach) są co do zasady nietolerancjami z reakcją opóźnioną w czasie. Inne immunoglobuliny IgE działają natychmiastowo, jednak są one produkowane w przypadku alergii, a nie nietolerancji, co jest kolejnym rozróżnieniem między alergią a nietolerancją pokarmową.
W związku z powyższym, efekty działania immunoglobin IgA i IgG mogą być widoczne dopiero wiele godzin później (czasem nawet dni) po spożyciu danych pokarmów. Wtedy też pojawiają się problemy z układem pokarmowym, wysypki czy bóle głowy, co w dużym stopniu przyczynia się do trudności w diagnozowaniu nietolerancji pokarmowych.
Jak leczyć można leczyć nietolerancje pokarmowe?
Podstawą leczenia nietolerancji pokarmowych jest oczywiście wyeliminowanie ze swojej diety wszystkich składników, które nie są tolerowane przez organizm. Eliminacja może nie trwać całe życie, a przez określony czas – minimalnie 3 miesiące. Następnie możliwe jest stopniowe wprowadzanie posiłków z problematycznym składnikiem przy jednoczesnym obserwowaniu objawów ze strony układu pokarmowego i innych. Jeśli nie zaobserwujemy negatywnych reakcji, pokarm może zostać wprowadzony ponownie do diety, w przeciwnym razie konieczna może okazać się długoterminowa rezygnacja z tego pokarmu.
Korzystne okazuje się również być przyjmowanie probiotyków, konkretnych, dobranych kultur bakteryjnych, które działają pozytywnie na florę jelitową i chronią układ pokarmowy, poprzez usprawnienie trawienia i regulację perystaltyki jelit. Tym samym pomagają w szybszym i skutecznym usuwaniu składników, które szkodzą naszemu organizmowi.
W pomocy w radzeniu sobie z objawami nietolerancji pokarmowej bardzo przydatna okazuje się być fizjoterapia. Dobry fizjoterapeuta pomoże bowiem w minimalizowaniu dolegliwości związanych z przewlekłym bólem. Może to być przede wszystkim terapia wisceralna, która polega na mobilizacji jamy brzusznej (narządów wewnętrznych, mięśni, powięzi). Masaż na przedniej powłoce brzucha może przynieść dużą ulgę. Natomiast masaż twarzy także może pomóc w przypadku dolegliwości związanych z bólami głowy i migrenami. Takie profesjonalne usługi znaleźć można w klinice fizjoterapii osteomedic.com.pl.
Niezależnie od tego czy nietolerancje pokarmowe są typu IgG, czy IgA warto więc przede wszystkim wykluczyć pokarmy wywołujące niepożądane reakcje, jak również wspomóc się probiotykami i fizjoterapią.
