Spis treści:
Osteopatia dla kobiet w ciąży - cel badania osteopatycznego
Elementy badania kobiety w ciąży u osteopaty
Metody pracy osteopatycznej w ciąży
Osteopatia dla kobiet w ciąży - podsumowanie
🩺 Osteopatia dla kobiet w ciąży - cel badania osteopatycznego
Badanie w ciąży z osteopatycznego punktu widzenia jest ważne w każdej fizjologicznie przebiegającej ciąży. 🤰Szczególnego znaczenia nabiera jednak w przypadku typowo ciążowych dolegliwości i w przygotowaniu do porodu. Jako że podczas ciąży w organizmie przyszłej mamy zachodzi wiele zmian, osteopaci, dzięki regularnemu monitorowaniu od swojej strony zachowania się tkanek, mogą od razu wdrażać potrzebne rozwiązania.
Celem badania osteopatycznego w ciąży jest poprawa komfortu kobiety ciężarnej, przygotowanie do porodu i rozwiązywanie problemów funkcjonalnych.
🔍 Elementy badania kobiety w ciąży u osteopaty
Gdy w gabinecie osteopaty pojawia się kobieta w ciąży, standardowo specjalista rozpoczyna od wywiadu. 📋Pozwala on na przekazanie informacji na temat tego, czy w opinii lekarza prowadzącego ciążę przebiega ona prawidłowo. Umożliwia też analizę przyniesionych badań, jeżeli kobieta miała je wykonywane i zabrała ze sobą. Na tym właśnie opiera się bezpieczeństwo osteopatii w ciąży. To jest też chwila, kiedy należy opowiedzieć o dolegliwościach (jeżeli występują, gdyż część kobiet w ciąży trafia do osteopaty profilaktycznie, w celu przygotowania do porodu).
Wywiad, jeśli jest rzetelnie przeprowadzony, daje możliwość dostrzeżenia ewentualnych przeciwwskazań do terapii lub do niektórych jej form. Jeżeli ciąża przebiega prawidłowo i po wywiadzie przyszła mama jest zakwalifikowana do dalszej części pracy, przechodzi się do badania przedmiotowego. A dokładniej - badania manualnego i testów.
W badaniu osteopatycznym ocenie podlegają m.in.:
✅ Czworobok Michaelisa
Jest to obszar o kształcie czworoboku do nakreślenia na plecach. Jest on widoczny zwłaszcza u kobiet. W ciąży jego badanie nabiera szczególnego znaczenia.
Czworobok Michaelisa można dostrzec, zaznaczając punkty na odcinku lędźwiowo-krzyżowym i tylnej części miednicy kobiety, które w połączeniu utworzą romb. 🔶 Przez całą ciążę jest on wklęsły, a podczas porodu - wypukły (co więcej: porusza się on wtedy w górę i w dół). Jego ocena w ciąży ma o tyle znaczenie, że może wykazać ewentualne nieprawidłowości w budowie miednicy. A te z kolei mogą być przeciwwskazaniem do porodu siłami natury lub utrudnić jego przebieg. Czworobok Michaelisa może też wskazać na wielkość kanału rodnego. To kolejna ważna rzecz w ocenie bezpieczeństwa porodu naturalnego. Struktura czworoboku Michaelisa odpowiada też za podtrzymanie pozycji narządu rodnego podczas porodu.
Lokalizacja punktów anatomicznych do wyznaczenia czworoboku Michaelisa to: piąty kręg lędźwiowy L5, stawy krzyżowo-biodrowe (kolce biodrowe tylne górne - tzw. dołeczki Wenus) i kość guziczna.
Test można przeprowadzić w pozycji stojącej i w przysiadzie (z kolanami ustawionymi szeroko dla komfortu brzucha).
Interpretacja wyników:
- Brak ruchu = "zamrożona" ❌ miednica, która może utrudniać poród.
- Rozszerzanie górnej części bez zmiany dolnej = problem z przejściem L/S i kręgiem L5.
- Nierównomierne rozszerzanie się jednej strony = dysfunkcja stawu biodrowego.
✅ Ból spojenia łonowego i przejścia L/S
Ból w tej okolicy często od razu przywołuje u wielu kobiet na myśl rozejście spojenia łonowego. Faktem jest, że trzeba to sprawdzić, udając się do lekarza ginekologa. Rozejście spojenia łonowego trzeba mieć na uwadze, gdyż w ciąży, oprócz nacisku na spojenie łonowe dochodzi także działanie hormonu relaksyny. Rozluźnia ona więzadła, co jest potrzebne w przygotowaniu do porodu, jednak może po drodze wywołać także szereg innych dolegliwości (takich właśnie jak m.in. rozejście się spojenia).
W wielu przypadkach jednak w badaniu u ginekologa nie stwierdza się faktycznego rozejścia spojenia łonowego. Co zatem kryje się za tym objawem? W przypadku, gdy lekarz wykluczył rozejście spojenia, dolegliwości mogą oznaczać problem funkcjonalny a nie typowo strukturalny. To jeden z problemów, z którymi podczas badania mierzy się też osteopatia w drugim i trzecim trymestrze.
Osteopata wykona testy, które pomogą ocenić, z czego wynikać mogą bóle spojenia i w dolegliwości dolnego odcinka kręgosłupa.
Objawy, na które trzeba zwrócić uwagę to: trudność w obracaniu się w nocy, ból przy zakładaniu skarpetek. Warto zgłosić osteopacie występowanie takich problemów - będzie miało to duże znaczenie w znalezieniu przyczyny bólu.
✅ Badanie "opakowania" malucha
W jego skład może wchodzić wiele różnych części. Najczęściej osteopata ocenia się napięcia tkankowe i ruchomość kręgosłupa.
Badania w tym zakresie można wykonać w pozycji siedzącej i leżącej na boku.
Osteopata wykonuje m.in. badanie ruchomości górnej części ciała:
- rotacja prawa i lewa w pozycji siedzącej (kobieta w ciąży może chwycić się za łokcie i wykonać skręt tułowia w prawo, a następnie w lewo); ważne jest, aby podczas tego testu kobieta nie unosiła pośladka podczas skrętu tułowia
- skłon boczny prawy i lewy w pozycji siedzącej (ręce wyprostowane, wzdłuż tułowia, kobieta wykonuje ruch pochylenia w prawo, a następnie w lewo, nie odrywając pośladka).
✅ Następnie osteopata przechodzi do badania funkcji przepony. Jej prawidłowe działanie ma duże znaczenie podczas porodu. Przepona bowiem odpowiada za wzrost ciśnienia w jamie brzusznej. Ma także znaczenie dla prawidłowego oddychania, które powinno być niezaburzone w trakcie porodu.
Prawidłowa funkcja przepony, jako swego rodzaju stabilizatora struktur wewnętrznych, ma znaczenie także w przeciwdziałaniu przedwczesnemu skracaniu się szyjki macicy.
To tylko niektóre z licznych badań, jakie wykorzystuje osteopatia w drugim i trzecim trymestrze.
👐 Metody pracy osteopatycznej w ciąży
Kiedy już badanie zostanie wnikliwie wykonane, rozpoczyna się terapię.
Jak osteopata może wspierać kobietę w ciąży? 🤰
Osteopatia w drugim i trzecim trymestrze ciąży daje wiele możliwości. Osteopata może pracować nad prawidłowym napięciem tkanek, nad oddechem i nad autonomicznym układem nerwowym. Może pomóc przygotować tkanki do porodu. Ponadto może opracowywać bieżące dolegliwości.
Czy osteopata może pomóc w bólu biodra w ciąży? 🦵
Jak najbardziej. Ponadto osteopata może pracować też w przypadku występowania bólu kręgosłupa, nadgarstka czy obrzęków.
Najczęściej stosowane metody pracy osteopatycznej, z których korzystają osteopaci w Polsce w pracy z kobietami w ciąży to:
🔷 Praca na stawie biodrowym
🔷 Praca na otworze zasłonowym
🔷 Normalizacja miednicy
🔷 Praca z autonomicznym układem nerwowym
🔷 Rozluźnianie mięśni, powięzi i więzadeł
🔷 Praca nad prawidłową ruchomością kręgosłupa
🔷 Drenaż limfatyczny
🔷 Instruktaż prawidłowego oddechu
🔷 Instruktaż pozycji do spania, odpoczynku i pozycji do porodu
🔷 Omówienie zasad ergonomii ciążowej
🔷 Przedstawienie ćwiczeń do wykonywania w domu.
Bezpieczeństwo osteopatii w ciąży zapewnione jest poprzez prawidłowy dobór delikatnych technik.
🔔 Osteopatia dla kobiet w ciąży - podsumowanie
Wiesz już, na jakie dolegliwości ciążowe pomaga osteopatia i na czym polega badanie kobiety w ciąży u osteopatii. 📝 Dobrze jest poszerzyć wiedzę o tej dziedzinie, gdyż osteopatia jest dobrym wsparciem zarówno w czasie ciąży, jak i jako forma przygotowania kobiety ciężarnej do porodu. 🤰 Co ważne: osteopatia to także, a może przede wszystkim profilaktyka. Osteopatyczne zabiegi manualne mogą pomóc przeciwdziałać takim ciążowym dolegliwościom, jak np. bóle kręgosłupa czy stawów. Stosuje się delikatne, specjalnie dobrane techniki, które zapewniają bezpieczeństwo osteopatii w ciąży.
Osteopatia w drugim i trzecim trymestrze może być elementem świadomego podejścia do ciała w ciąży i przygotowania do porodu. Zadbaj o siebie i aktywnie wspieraj swój organizm w tym jakże ważnym dla każdej kobiety czasie! 💖🤰💪
Bibliografia:
Starzec, M., & Truszczyńska, A. (2017). Ból lędźwiowo-miedniczny związany z ciążą–postępowanie terapeutyczne. Advances in Rehabilitation, 31(2), 69-78.
Ziółkowska, B., & Ziółkowska, K. (2020). Obraz ciała u kobiet w ciąży oraz w połogu w zależności od zaangażowania w aktywność fizyczną. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 41(1), 114-128.
