Ogromną rolę pełni stresor ⚡, czyli bodziec zaburzający wewnętrzną homeostazę organizmu oraz sposób, w jaki my odbieramy daną okoliczność. Zauważmy, że ta sama sytuacja może wywołać odmienne reakcje u różnych osób. Dlatego wyróżniamy trzy rodzaje stresu:
🔴 Dystres – w obliczu pojawienia się stresora organizm z trudem ocenia sytuację, postrzega ją jako trudną i niemożliwą do rozwiązania, jedyne wyjście, jakie się pojawia, to ucieczka 🚪.
🟢 Eustres – to stres pozytywny 💪, mobilizujący do działania, zwiększa koncentrację i chęci do pracy 🎯.
⚪ Neutres – bodziec, który dana osoba odbiera neutralnie, zaś dla drugiej może prowadzić do eustresu bądź dystresu ⚖️.
Głównym hormonem stresu jest kortyzol 🧪, który należy do grupy glikokortykosteroidów wytwarzanych w nadnerczach. Wpływa on na gospodarkę:
- białkową 🥩
- węglowodanową 🍞
- tłuszczową 🥑
- wodno-elektrolitową 💧
Jednak kortyzol nie jest jedynym hormonem stresu! Towarzyszą mu adrenalina ⚡ i noradrenalina 🚀, które ułatwiają radzenie sobie ze stresorem. Hormony te działają jak motor napędowy i mobilizują do działania.
Najwięcej kortyzolu obserwujemy rano 🌅 oraz w sytuacjach stresowych (zarówno psychicznych 🧠, jak i fizycznych 🏃♂️).
Podczas zadziałania wspomnianego stresora ⚡ na organizm aktywuje się część współczulna układu nerwowego 🧠 oraz rdzeń nadnerczy 🏋️♂️ (SAM, ang. symphathetic-adrenomodullary). Za sprawą aktywacji układu SAM uruchamia się oś HPA 🛠️ (oś podwzgórze-przysadka-nadnercza).
🔴 Pobudzenie współczulnego układu nerwowego powoduje utrzymanie organizmu w stanie czujności i ciągłej gotowości – reakcja “walcz lub uciekaj” 🏃♂️💥. Skutkiem działania osi HPA jest:
- przyspieszony oddech 😤
- rozszerzenie źrenic 👀
- hamowanie produkcji śliny 🚫💧
- hamowanie aktywności narządów układu pokarmowego 🍔❌
- rozluźnienie pęcherza moczowego 🚽
⚠️ Nadmierna produkcja kortyzolu 🧪 wpływa na poziom glukozy we krwi 🩸, zmniejsza jej zużycie przez organizm i wrażliwość tkanek na insulinę. Może powodować insulinooporność ⚕️ oraz nasilenie stanu zapalnego 🔥.
⏳ Przewlekle utrzymujący się stan kortyzolu może być szkodliwy dla naszego organizmu. Powoduje:
- zaburzenia koncentracji 🎯
- problemy z zasypianiem 😴
- uczucie zmęczenia 😩
- gniew, niepokój 😡😰
- trudności w podejmowaniu decyzji 🤯
📉 Co więcej, podwyższony poziom kortyzolu wywołuje skrajne emocje 🎭 – od przesadnej wrażliwości 🥺 po niepohamowane wybuchy gniewu i lęku 💢😨.
🚨 Długotrwały stres wpływa na:
- pogorszenie układu odpornościowego 🛡️
- zwiększenie masy ciała ⚖️
- zaburzenia trawienia 🤢
- zmiany w mózgu 🧠 prowadzące do pogorszenia zdolności poznawczych 📉
- osłabienie zdolności zapamiętywania i uczenia się 📚😵
❓ Czy mając już świadomość, w jaki sposób stres wpływa na nasz organizm, jesteśmy w stanie nad nim zapanować?
✅ Oczywiście, że tak! Poniżej przedstawiam kilka wskazówek, które każdy z nas powinien wprowadzić do swojego harmonogramu zdrowego trybu życia 🏃♂️💚:
💪 Aktywność fizyczna – każda ulubiona forma ruchu 🏋️♀️ umożliwi wyrzucenie z siebie złych emocji 😤 oraz pozwoli spojrzeć na dręczące nas problemy z innej perspektywy 👀.
😴 Odpowiednia ilość snu – fundament zdrowia 🛌, który wpływa na regenerację organizmu i odporność.
🥗 Zbilansowana dieta – oparta na nieprzetworzonych produktach, wzbogacona o warzywa i owoce 🍏🥦, wspiera układ nerwowy i odpornościowy.
🧘♂️ Regularna medytacja – sprzyja uspokojeniu i wyciszeniu umysłu 🧠✨.
🧎♀️ Joga – nie tylko obniża poziom kortyzolu 📉, ale również zwiększa gibkość i wytrzymałość 🤸♀️.
Czy wiesz że?
90% pracowników odczuwa stres w miejscu pracy, z czego 28% doświadcza go codziennie lub prawie codziennie.
62% Polaków odczuwa stres przynajmniej raz w tygodniu, podczas gdy tylko 9% deklaruje, że nie odczuwa go wcale.
79% respondentów wskazuje stres w życiu codziennym jako czynnik negatywnie wpływający na zdrowie psychiczne.
43% osób czuje się zestresowana bardzo lub ekstremalnie w związku ze swoją działalnością zawodową.
38% pracowników doświadcza stresu w miejscu pracy często lub wręcz codziennie.
Ponad 60% Polaków odczuwa stres przynajmniej raz w tygodniu.
🌬️ Nie zapominajmy również o świadomym oddechu!
Kontrolowany oddech jest niezwykle ważny podczas jogi i medytacji, ponieważ silnie pobudza przywspółczulny układ nerwowy 🧘♀️💨.
🔎 Za tym układem kryje się nerw błędny, który odpowiada za:
- regenerację i odprężenie 🌿
- unerwienie przełyku i gardła 🗣️
- regulację pracy oskrzeli i serca ❤️
- funkcjonowanie narządów wewnętrznych 🏥
💖 Co lubi nerw błędny?
➡️ Długi i spokojny wydech 🌬️.
Dzięki kontrolowanemu oddechowi możemy:
✅ spowolnić akcję serca 💓
✅ obniżyć ciśnienie krwi ⬇️🩸
✅ pobudzić perystaltykę jelit 🌀
✅ wyciszyć organizm 🧘♂️
✨ Pamiętajmy, że świadoma praca z oddechem to jeden z najprostszych, a zarazem najskuteczniejszych sposobów na walkę ze stresem! 🙏💆♂️
