Spis treści:
- Rozwój nawyków żywieniowych
- Suplementacja witamin u noworodków i niemowląt
- Jakie witaminy trzeba suplementować najczęściej?
- Przeznaczenie suplementów diety - kiedy po nie sięgnąć?
- Czy produkty witaminowe mogą zastąpić zbilansowaną dietę?
- Jak wybrać najlepsze witaminy dla dzieci?
Rozwój nawyków żywieniowych
Przed rozpoczęciem rozważań dotyczących suplementacji witamin, warto uświadomić sobie wagę zróżnicowanego żywienia w funkcjonowaniu dziecięcego organizmu. Dla prawidłowego rozwoju dziecko potrzebuje wszystkich niezbędnych witamin i substancji odżywczych. Choć suplementy witaminowe mogą uzupełnić powstające niedobory, podstawą jadłospisu powinny być dobrze zbilansowane posiłki.
Krytyczny okres w rozwoju preferencji żywieniowych ma miejsce między 13. a 36. miesiącem życia. Jest to czas, w którym warto wprowadzać jak największą ilość nowych produktów. Niezwykle ważne jest też ustalenie jasnych zasad, które sprawią, że pociecha nie będzie krzykiem i płaczem wymuszała słodkich przekąsek. Warto przygotowywać jak największą ilość potraw warzywnych oraz owocowych deserów.
Suplementacja witamin u noworodków i niemowląt
Czasem sięgnięcie po witaminy dla dzieci jest niezbędne już w okresie niemowlęcym. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, zalecane jest stosowanie przede wszystkim suplementów zawierających witaminy D i K. To właśnie te dwie witaminy odgrywają kluczową rolę w mineralizacji tkanki kostnej. Niedobory są więc wyjątkowo groźne - mogą skutkować zaburzeniami w budowie kości objawiającymi się pod postacią osteopenii czy osteoporozy. Dodatkowo - witamina D odgrywa rolę w budowaniu odporności.
Warto kontrolować poziom witaminy D i K i konsultować tę kwestię ze swoim lekarzem rodzinnym. Niedobory mogą bowiem wywołać znaczny spadek odporności, zbyt wolne zarastanie ciemienia, a także nieprawidłowo przebiegające ząbkowanie.
Jakie witaminy trzeba suplementować najczęściej?
Wielu rodziców sięga po preparaty multiwitaminowe. Dane amerykańskie wskazują, że 50% dzieci otrzymuje tego rodzaju suplementy regularnie mimo tego, że nie istnieje wskazanie takiego postępowania. Warto pamiętać o tym, że to dieta powinna pokrywać zapotrzebowanie na witaminy i minerały. Istnieją jednak suplementy, które powinny znaleźć się w diecie pociechy.
Witamina D - jej naturalnym źródłem jest synteza skórna, która w Polsce jest efektywna zaledwie w okresie od marca do września. Prawdą jest, że doustna suplementacja tej witaminy jest niezbędna u wszystkich dzieci w sezonie jesienno-zimowym.
Witamina K - odgrywa rolę w kształtowaniu prawidłowych czynników krzepnięcia, a dodatkowo wpływa na gospodarkę wapniową oraz mineralizację kości. Witamina ta jest podawana każdemu noworodkowi po urodzenia. W przypadku objawów chorobowych takich jak biegunka czy żółtaczka, lekarze również zalecają suplementację tej witaminy.
Witamina B12 - jej suplementacja jest zalecana wszystkim dzieciom, które są na diecie wegetariańskiej.
Przeznaczenie suplementów diety - kiedy po nie sięgnąć?
Istnieją różnorodne wskazania, które sugerują stosowanie witamin dla dzieci. Przede wszystkim wynikają one ze stosowanie wszelkiego rodzaju diet eliminacyjnych. Dobrym przykładem jest tutaj jadłospis dzieci z nietolerancją laktozy, który z reguły nie jest w stanie pokryć całkowitego zapotrzebowania na wapń. Oczywistym wskazaniem są też niedobory witaminowe, które w okresie wzrostu należy zawsze konsultować z lekarzem, a dopiero później można wprowadzać suplementację.
Warto pamiętać o tym, że obecnie liczba badań naukowych dotyczących suplementacji preparatami multiwitaminowymi jest niewielka. Brakuje jasnych wskazań dotyczących profilaktycznego podawania tego rodzaju środków. Warto mieć świadomość tego, że podawanie dzieciom witamin bez wyraźnego wskazania może mieć negatywny wpływ na ich rozwój. Istnieją bowiem witaminy, które można "przedawkować". Składniki preparatów mogą też wchodzić w interakcje z żywnością czy podawanymi lekami.
Czy produkty witaminowe mogą zastąpić zbilansowaną dietę?
Choć istnieją witaminy dla dzieci, które są w niektórych sytuacjach niezastąpione, często rodzice stosują je bez potrzeby. Warto mieć świadomość tego, że suplementy nie zastąpią dobrze zbilansowanej diety. Ułożenie przemyślanego jadłospisu może być niemałym wyzwaniem. Dobrym pomysłem jest skorzystanie z porady dietetyka. Obecnie w wielu gabinetach medycznych można skorzystać z usług takiego specjalisty, w Krakowie są to m.in. gabinety fizjoterapeutyczne osteomedic.com.pl.
Dietetyk nie tylko ułoży jadłospis pokrywający zapotrzebowanie dziecka na wszystkie niezbędne witaminy. Dzięki niemu rodzice będą mogli nauczyć się zasad prawidłowego komponowania posiłków. Dobrze zbilansowana dieta to najzdrowszy sposób dostarczania do organizmu dziecka wszystkich witamin potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania.
Jak wybrać najlepsze witaminy dla dzieci?
Dzieci na diecie wegetariańskiej, niemające apetytu, czy chore mogą wymagać stosowania preparatów witaminowych. Warto pamiętać o tym, że decyzję o wprowadzeniu suplementu powinien podjąć lekarz lub dietetyk. Stojąc przed koniecznością wprowadzenia witamin dla dzieci do ich diety, warto wybierać produkty dobrej jakości.
W Polsce Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 maja 2010 r. [Dz. U. 2010 r., nr 91, poz. 596] określa jakie składniki mogą być używane do produkcji suplementów diety. Dopuszczane są m.in. konserwanty i słodziki, które nie mają obojętnego wpływu na zdrowie. Warto wybierać produkty, które nie zawierają tego rodzaju substancji w składzie. Decydując się na zakup witamin dla dzieci warto też mieć na uwadze postać danego suplementu. Najczęściej można kupić witaminy w formie tabletek, syropów, a także żelków. Należy wybrać formę, która będzie chętnie przyjmowana przez pociechę.
Źródła:
A. Piekara, M.Kucharczyk, J. Błaszczyk, P. Seruga, S. Zimny, M. Krzywonos, Suplementy diety dla dzieci: skład, przeznaczenie i forma, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, 2016;
M. Wanke, P. Dziechciarz, A.Horvath, Suplementacja witamin u noworodków i niemowląt wg obowiązujących wytycznych Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, II Katedra Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Świat Medycyny i Farmacji, 01.2009;
Instytut Matki i Dziecka, Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia;
K. Stoś, R. Wierzejska, M. Siuba-Strzelińska, Suplementy diety - czy potrzebujesz?, Instytut Żywności i Żywienia;
M. McCusker, R. Sidbury, Nutrition and skin: Kids are not just little people, Clinics in Dermatology, volume 34, issue 6, 2016
