Czym jest napięciowy ból głowy? Jakie wyróżnia się skutki długotrwałego utrzymywania się napięcia? Co powoduje ten rodzaj dolegliwości? Wyjaśniamy.
Spis treści:
✔️ Czym jest napięciowy ból głowy?
✔️ Jak wygląda życie z napięciowym bólem głowy?
✔️ Dlaczego napięciowy ból głowy jest bagatelizowany?
✔️ Jak dokładnie odczuwa się napięciowy ból głowy?
✔️ Co powoduje nieprzyjemny ucisk w okolicy głowy?
✔️ Jakie są skutki długotrwałego napięciowego bólu głowy?
✔️ Metody radzenia sobie z napięciowym bólem głowy
✔️ Czym jest napięciowy ból głowy?
Zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób napięciowy ból głowy zaliczany jest do grona schorzeń neurologicznych, a dalej, "bólów głowy typu uciskowego"¹. Nie opracowano jak dotąd szczegółowych wytycznych dotyczących diagnostyki i rozpoznawania tego rodzaju dolegliwości, choćby ze względu na bardzo duże podobieństwo z innymi zaburzeniami bólowymi głowy. Wyróżniono cztery rodzaje napięciowych bólów głowy ze względu na ich czas trwania oraz nasilenie.
✔️ Napięciowy ból głowy rzadki.
✔️ Napięciowy ból głowy częsty.
✔️ Napięciowy ból głowy przewlekły.
✔️ Napięciowy ból głowy prawdopodobny.
Trudność w analizowaniu problemów bólowych wynika także z ich specyfiki. Uczucia ucisku bądź ogólnie rozumianego dyskomfortu mogą być bardzo subiektywnym doświadczeniem, niezwiązanym z uszkodzeniem poszczególnych tkanek. Dowodem na poparcie tej tezy jest możliwość odczuwania bólu dłużej, niż trwa samo uszkodzenie tkanki. Wyróżnia się także np. osobistą wrażliwość osoby na odczucia bólowe.
Jak wygląda życie z napięciowym bólem głowy?
Szacuje się, że problem zdrowotny dotyczący nawracającego i mocnego uczucia napięcia bólowego czaszki dotyka ok. 3% populacji całkowitej. W większości przypadków choroba przybiera postać łagodną, ale przewlekłą, której skutki są bardzo mocno rozciągnięte w czasie. Chory odczuwa spory dyskomfort związany z niemożnością podejmowania wielu czynności w obawie o swój stan zdrowia. Wskazuje się, że jest to najbardziej powszechny rodzaj bólu głowy, który może dotyczyć epizodycznie nawet 3/4 społeczności. Według specjalistycznych badań naukowych dowiedziono, że napięciowy ból głowy to najczęstszy stan chorobowy zaliczany do grupy chorób neurologicznych².
Dlaczego napięciowy ból głowy jest bagatelizowany?
Znaczącym problemem w poprawnej diagnostyce i lecznictwie jest powszechność bólów głowy. Specjaliści na co dzień konfrontują się z problemami pacjentów, którzy bardzo często zgłaszają ból głowy jako czynnik występujący przy większości chorób. Ze względu na upowszechnienie tego problemu, napięciowy ból głowy jest bardzo często bagatelizowany i nie podejmuje się w jego kontekście leczenia specjalistycznego. Okazuje się, że napięciowy ból głowy może podlegać działaniom terapeutycznym. Pacjenci pozostawieni bez wsparcia próbują radzić sobie sami - konsekwencją takiej sytuacji jest przyjmowanie leków przeciwbólowych w nadmiernych ilościach.
Jak dokładnie odczuwa się napięciowy ból głowy?
Charakterystyka kliniczna napięciowego bólu głowy wskazuje jasno: jest to dolegliwość typowa, która nie wyróżnia się szczególnie niebezpiecznymi epizodami. Można nawet dojść do wniosku, że ból jest w pewnym sensie "typowy" - czyli dobrze znany praktycznie każdej osobie. Epizod bólowy trwa zwykle od kilku godzin do kilku dni, powodując uczucie obrzmienia głowy (charakterystyczny objaw nałożonego kasku na głowę). Napięciowy ból głowy nie jest dolegliwością pulsującą. Jest to uczucie stałe, uciskowe, które zazwyczaj nie zmienia się podczas wykonywania różnych aktywności (np. schylania się). Pacjenci odczuwający ten ból, w znakomitej większości, nie skarżą się na nudności i nie wymiotują.
Co powoduje nieprzyjemny ucisk w okolicy głowy?
Najczęstszą przyczyną napięciowego bólu głowy jest tło psychologiczne. Zbadano, że wśród osób odczuwających tego typu dolegliwości częściej dochodzi do epizodów lękowych i depresyjnych. Wskazuje się, że ból może także podlegać wahaniom ze względu na doświadczane stany emocjonalne. Skrajne emocje mogą wzmocnić uczucia bólowe bądź je zainicjować. Patomechanizm choroby nie jest do końca zbadany. Napięciowy ból głowy może być wynikiem naruszenia bodźca bólowego mięśni czaszki. Wewnątrz głowy znajdują się wrażliwe punkty spustowe, które mimo braku oznak uszkodzenia są tkliwe. U osób dotkniętych napięciowym bólem głowy nocyceptory charakteryzują się większą wrażliwością na bodźce, a co za tym idzie, dany człowiek ma mniejszą barierę bólu³.
Jakie są skutki długotrwałego napięciowego bólu głowy?
Nie ma obecnie konsensusu medycznego co do wyodrębnienia patomechanizmów napięciowego bólu głowy. Oznacza to, że leczenie przyczynowe nie wchodzi w rachubę. Taka sytuacja sprawia, że pacjent może odczuwać nasilone objawy somatyczne, które wiążą się z występowaniem długotrwałego stresu. Stany napięcia emocjonalnego są najczęstszym skutkiem długotrwałego życia z napięciowym bólem głowy. Dla chorego sprawia to nie lada dyskomfort, który rzutuje na jego życie osobiste. Zauważa się także wpadanie w mechanizm tzw. zamkniętego koła. Im dłuższe i bardziej systematyczne objawy, tym uczucie przygnębienia i zrezygnowania mogą się nasilać.
Metody radzenia sobie z napięciowym bólem głowy
Pierwszym krokiem, na który najczęściej decydują się osoby dotknięte dolegliwościami bólowymi jest zażycie substancji redukujących uczucie bólu. O ile tego typu produkty przyjmowane doraźnie nie stanowią zagrożenia, o tyle sukcesywne i wręcz kompulsywne spożywanie leków jest niewskazane. Warto, w przypadku powtarzających się epizodów bólowych, skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu. Najczęściej wystawi on skierowanie na badanie EKG i konsultację u neurologa. Warto, aby pacjent prowadził własny dzienniczek bólów głowy, w których opisze dokładne odczucia związane z występowaniem dolegliwości. Pozwoli to specjaliście wyznaczyć czynniki, które mogą wpływać na prowokowanie dolegliwości bólowych. Wśród metod leczniczych wyróżnia się leczenie niefarmakologiczne, m.in. polegające na wdrożeniu technik relaksacyjnych, a także farmakologiczne, związane ze stosowaniem leków przeciwdepresyjnych. Ważnym elementem łagodzącym dolegliwości bólowe jest terapia manualna wykonywana przez wykwalifikowanego fizjoterapeutę. Uaktywnienie punktów spustowych, masowanie przestrzeni karku i zróżnicowane terapie narzędziowe pozwalają skutecznie niwelować bóle głowy wywołanego napięciem.
Źródła:
¹. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych, s. 268, https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/icd10/pdf/ICD10TomI.pdf.
². M. Siemiński, Napięciowe bóle głowy w praktyce lekarza rodzinnego, s. 255-262, https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej.
³. A.Waś, S. Tucholska, Napięciowe bóle głowy – aspekty psychologiczne, s. 115-117, https://child-neurology.eu/neurologia_41-115-119.pdf.
