Czym jest blokowanie emocji?
Wszyscy każdego dnia doświadczają wielu emocji, pośród których znajdują się te uznawane za "pozytywne", czyli przyjemniejsze do odczuwania, jak i negatywne. Emocje nazywane w ten sposób są trudne: wymagają konfrontacji ze swoimi lękami, potrzebami, brakami. Z doświadczenia psychologów i psychiatrów wynika, że niewiele osób przed trzydziestym rokiem życia posiada komplet narzędzi umożliwiający sprawne zarządzanie swoimi emocjami.
Dotyczy to zarówno ich indywidualnego rozpoznawania, jak i umiejętności komunikacji z innymi osobami - nazywania swoich uczuć i potrzeb w relacjach. Tłumienie emocji wpływa na zdrowie psychiczne, ale także fizyczne. Dzisiaj już wiadomo, że przyczyny rozwoju poważnych chorób cielesnych mogą być również psychiczne i w przypadku wielu chorób stanowią równie istotny czynnik zapalny jak czynniki środowiskowe czy genetyczne.
Negatywne emocje. Lista, którą warto znać
Psychologowie pracujący z ciałem i emocjami, którzy za cel postawili sobie udzielanie pomocy osobom cierpiącym ze względu na zaburzenia psychosomatyczne wynikające z nieumiejętnego przeżywania emocji, są zgodni, że najbardziej "podstępnymi" uczuciami są:
- złość
- strach
- smutek
- lęk
- wstyd.
Doświadczanie tych uczuć jest rzeczą naturalną, ale powinny one stanowić wyłącznie sporadyczny element codzienności, a nie jest stałą składową. Bezustannie odczuwany lęk, smutek, złość czy strach mają katastrofalny wpływ na psychikę i ciało. Pozostawiają je w ciągłej gotowości, w stanie, który naukowcy nazywają "walcz lub uciekaj". Charakteryzuje się on podwyższonym ciśnieniem krwi, szybszym biciem serca, rozszerzonymi źrenicami i brakiem możliwości efektywnego skupienia się na wypoczynku czy pracy. Ludzkie ciało nie jest przyzwyczajone do tego, aby trwać w takim stanie, co sprawia, że z czasem zaczyna chorować.
Mapa emocji w ciele pomocna w uzdrawianiu chorób psychosomatycznych
- złość odczuwana jest głównie w głowie, klatce piersiowej, szyi, barkach i rękach
- strach odczuwany jest w głowie, szyi, klatce piersiowej i wyższych partiach brzucha
- szczęście odczuwane jest w całym ciele (począwszy od czubka głowy, do końca palców - to jedno z niewielu uczuć, które jest odczuwane tak rozlegle!)
- miłość odczuwana jest w głowie, szyi, barkach, rękach, klatce piersiowej, brzuchu, lędźwiach i genitaliach oraz wyższej partii ud
- duma jest odczuwana w górnej części klatki piersiowej i w głowie
- zazdrość opisywana jest jako punktowe odczucie w klatce piersiowej i w całej głowie
- lęk ogarnia głowę, klatkę piersiową i cały brzuch.
Jakie emocje są w brzuchu?
Brzuch, jako centrum naszego ciała, jest podatny na reagowanie na wiele emocji. Wszyscy prawdopodobnie spotkali się z uczuciem tzw. motyli w brzuchu, które kojarzone są głównie z miłością i ekscytacją, czyli pozytywnymi emocjami. Jednak w brzuchu, zgodnie z mapą zaprezentowaną w artykule BODILY MAPS OF EMOTIONS (przyp. nr 2), możemy odczuwać także strach, lęk, nasilony stres, obrzydzenie i smutek . Każda z tych emocji doświadczana jest w inny sposób.
Pacjenci zazwyczaj mówią o "zaciskaniu" się żołądka przy zdenerwowaniu czy w stresie, uczuciu "ciężkiej, lodowej kuli w brzuchu" podczas doświadczania lęku. Emocje tak intensywnie odczuwane w brzuchu mogą przyczyniać się do powstania chorób psychosomatycznych takich jak zaburzenia odżywiania, zaburzenia łaknienia, wrzody żołądka, zespół jelita drażliwego i różne alergie pokarmowe.
Emocje a choroby psychosomatyczne
Choroby psychosomatyczne są pochodnymi długotrwale doświadczanych trudnych uczuć, które nie są pożytkowane w odpowiedni sposób. Przykładowo, długotrwale poddając się działaniu stresu sprawiamy, że w naszym ciele wytwarzany jest w dużych ilościach kortyzol, czyli tzw. hormon stresu lub ucieczki.
Sprawia on, że jesteśmy w trybie bezustannej gotowości, ale też hamuje "mniej istotne" z punktu widzenia ciała procesy, takie jak np. procesy metaboliczne, przetwarzanie hormonów odpowiedzialnych za poczucie radości czy libido. W efekcie dochodzi do reakcji łańcuchowej: gdy w ciele występuje deficyt jednego z hormonów, zazwyczaj pojawiają się kolejne. W ten sposób zalegające emocje mogą sprzyjać rozwojowi choroby serca, choroby wieńcowej czy alergii. W ten sposób ciało mówi nie tylko o swoich brakach chemicznych i neurochemicznych, ale i potrzebach emocjonalnych.
Jak sobie pomóc? Sposoby radzenia sobie z trudnymi emocjami
Pozwalanie sobie na doświadczanie trudnych emocji wpływa też na lepsze relacje z innymi osobami. Poczucie winy, zazdrość, złość, frustracja i inne uznawane za emocje negatywne uczucia nie muszą być ani tłumione, ani też przekształcane. Psychologowie są zdania, że nie da się zmienić emocje negatywne w pozytywne, ale można zmienić swój sposób patrzenia na nie. Poczucie winy, zazdrość, złość, frustracja i inne uznawane za emocje negatywne uczucia nie muszą być ani tłumione, ani też przekształcane. Psychologowie są zdania, że nie da się zmienić emocje negatywne w pozytywne, ale można zmienić swój sposób patrzenia na nie.
- terapia . Nawiązanie relacji z terapeutą i udanie się po pomoc do profesjonalisty jest najefektywniejszą drogą do uzyskania kontaktu ze swoimi uczuciami i zaprzestania tłumienia w ciele trudnych emocji.
- osteopatia . Pomoc osteopaty jako wsparcia w terapii daje spektakularne efekty. Warto wiedzieć, że niektórzy osteopaci specjalizują się w osteopatii pediatrycznej : nierzadko okazuje się to skuteczniejsze podejście, niż terapia (zwłaszcza u kilkulatków).
- medytacja . Umiejętność zdystansowania się od własnych emocji, uczuć i myśli, pozwala na ich dokładne rozpoznanie, usystematyzowanie, a następnie wyrażenie. Wyniki badań potwierdzają, że osoby regularnie oddające się medytacji, rzadziej doświadczają rozwoju chorób, które kojarzone są ze stresem.
Bibliografia:
- PSYCHOSOMATYKA - GDY CIAŁO PRZEJMUJE UCZUCIA, Ewa Kwaśny dla Zaburzeniaosobowości.pl. Dostęp dnia; 12.01.2023
- BODILY MAPS OF EMOTIONS, Lauri Nummenma, Enrico Glerean, Riitta Hari, w: Proceedings of the National Academy of Sciences. Dostęp: 12.01.2023