Podczas spożywania posiłków pęcherzyk uwalnia żółć do dwunastnicy, która wspiera system trawienia i odpowiada za rozkład tłuszczów w taki sposób, aby były dużo łatwiej przyswajane przez organizm. W jaki jeszcze sposób pęcherzyk żółciowy może wpływać na układ trawienny?
Spis treści:
- Gdzie znajduje się pęcherzyk żółciowy?
- Żółć oraz jej wpływ na trawienie.
- Jakie mogą być objawy związane z nieprawidłowym działaniem pęcherzyka żółciowego?
- W jaki sposób należy leczyć pęcherzyk żółciowy?
- Zastosowanie odpowiedniej diety podczas problemów z pęcherzykiem żółciowym.
Gdzie znajduje się pęcherzyk żółciowy?
Zlokalizowany jest między dziewiątym a dziesiątym żebrem, po prawej stronie w dolnej części wątroby. Pęcherzyk przypominający kształtem gruszkę połączony jest z dwunastnicą za sprawą dróg żółciowych, który osiąga wielkość około 10 cm. W ciągu doby może powstać litr żółci, natomiast jeżeli chodzi o pojemność woreczka to jest to ok. 60 mililitrów. Magazynowana żółć wyprodukowana przez wątrobę dzięki pracy odpowiedniego mięśnia na skutek kurczenia się jest w stanie opróżnić się z żółci właśnie dzięki pęcherzykowi. Żółć, która płynie przez specjalne przewody żółciowe do dwunastnicy wspomaga cały system trawienny. Najważniejszą i kluczową rzeczą jest fakt, że tylko prawidłowo funkcjonujący pęcherzyk żółciowy nie powoduje żadnych dolegliwości bólowych. Inaczej jest w sytuacji, kiedy pojawiają się niepokojące symptomy, przyczyniające się głównie do problemów trawiennych.
Żółć oraz jej wpływ na trawienie
Żółć to substancja, która produkowana jest przez hepatocyty w wątrobie. Ta brązowożółta wydzielina o gorzkim smaku jest wytwarzana przez wątrobę w ilości od 250 do nawet 1200 ml. Żółć bierze pełny udział w procesie trawiennym tłuszczy, dzięki czemu są one wchłaniane przez przewód pokarmowy, umożliwiając trawienie i wchłanianie cholesterolu. Żółć uczestniczy w procesie wchłania witamin rozpuszczalnych A, D, K, E w tłuszczach oraz związków mineralnych, czyli magnezu i wapnia. Wydzielina wpływa pozytywnie na utrzymanie odpowiedniego pH dla enzymów trzustkowych i jelitowych, zapewniając prawidłową pracę motoryczną dla jelit. Podczas spożywania posiłków, które są bogate w tłuszcze, w dwunastnicy zostaje uwalniana cholecysokinina. Jest to związek, który stymuluje skurcz pęcherzyka żółciowego, a także wypływ żółci do dwunastnicy. Pęcherzyk doprowadza także do zagęszczenia żółci, która wydzielana przez narząd wątroby staje się rozcieńczona i jaśniejsza nawet dziesięciokrotnie. Jest to tzw. żółć wątrobowa, natomiast ta zmagazynowana w pęcherzyku i bardziej gęsta, nazywana jest żółcią pęcherzykową. Żółć wątrobowa wykorzystywana jest w procesie trawienia w sytuacji, kiedy zaczyna brakować żółci pęcherzykowej.
Jakie mogą być objawy związane z nieprawidłowym działaniem pęcherzyka żółciowego?
Do najczęściej występujących schorzeń woreczka żółciowego można zaliczyć:
- kamicę pęcherzyka żółciowego,
- zapalenie woreczka żółciowego,
- choroby nowotworowe.
Kamica pęcherzyka żółciowego wywołana jest przez złogi cholesterolu, które wytracane są z żółci. W tej sytuacji żółć nie radzi sobie z odpływem do dwunastnicy, czego skutkiem jest jej gromadzenie się w woreczku żółciowym. Wydzielina zaczyna stopniowo pęcznieć, a ścianki woreczka działają agresywnie na zakończenia nerwowe, które znajdują się w otrzewnej. Powoduje to silny i ostry ból brzucha, który zbagatelizowany może doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji.
Zapalenie pęcherzyka żółciowego występuje w sytuacji kiedy pojawia się niedrożność przewodów żółciowych wywołana złogami, a nawet kamieniami żółciowymi. Na skutek tego dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej pęcherzyka, a w następstwie do infekcji i ciężkiego stanu zapalnego. Jeżeli objawy się nasilają należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, aby nie doprowadzić do nagromadzenia się ropy, która może zagrażać życiu i zdrowiu.
W jaki sposób należy leczyć pęcherzyk żółciowy?
Wiele osób cierpiących na problemy trawienne związane z nieprawidłowym działaniem woreczka żółciowego może zastosować najprostsze leczenie farmakologiczne. Leki przeciwbólowe potrafią działać także rozkurczowo, przynosząc ulgę podczas nieprzyjemnych dolegliwości. Inaczej jest w sytuacji kiedy zostanie zdiagnozowane ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego. W takiej sytuacji niezwłoczne jest przeprowadzenie zabiegu polegającego na usunięciu woreczka. W obu przypadkach należy pamiętać, że zmiana nawyków żywieniowych będzie w tej sytuacji koniecznością, dlatego osoby, które podjęły się usunięcia pęcherzyka żółciowego muszą zastosować dietę lekkostrawną.
Zastosowanie odpowiedniej diety podczas problemów z pęcherzykiem żółciowym
W przypadku występowania kamicy nerkowej lub nowotworów pęcherzyka żółciowego niezwykle ważne jest zastosowanie diety, pomagającej utrzymać odpowiednie trawienie. Warto spożywać produkty bogate w błonnik, które mogą obniżać ryzyko związane z wystąpieniem chorób nowotworowych. Dieta lekkostrawna składająca się z takich produktów jak: chude mięso, nabiał, pieczywo i warzywa pomoże wielu pacjentom pozbyć się kłopotów z trawieniem. Warto zaznaczyć, że przy wykonaniu zabiegu cholecystektomii (usunięcie woreczka żółciowego) stosowanie produktów z błonnikiem powinno być ściśle skonsultowane z lekarzem oraz dietetykiem.
Źródła:
1. Niewydolność przewodu pokarmowego - przyczyny i następstwa. Marek A. Pertkiewicz, Oddział Kliniczny Żywienia i Chirurgii (KŻC), Czerniakowska 231, Warszawa 00-416, Poland.
2. Maciej Bienkiewicz, Ewa Bator, Monika Bronkowska Katedra Żywienia Człowieka, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Błonnik pokarmowy i jego znaczenie w profilaktyce zdrowotnej.
3. J. Dzieniszewski, M. Jarosz, Kamica żółciowa, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2018.
4. R. Sonnenschmidt, Medycyna holistyczna. Tom 2. Wątroba i pęcherzyk żółciowy, Vital, Białystok 2019.
