Spis treści:

1. Objawy, na które warto zwrócić uwagę - ból pleców bez tajemnic.
2. Najbardziej powszechne przyczyny bólu pleców i kręgosłupa.
3. Jak poradzić sobie z bólem pleców?
4. Najbardziej efektywne ćwiczenia na ból pleców.
   

Ostatnia rewizja 04.03.2025r.

Objawy, na które warto zwrócić uwagę - ból pleców bez tajemnic

Najczęściej ból pleców atakuje w najmniej oczekiwanym momencie – w pracy, szkole, podczas treningu na siłowni czy też nawet weekendowego spaceru w spokojnym tempie. Powszechna dolegliwość objawiająca się bólem występującym w jednym, konkretnym miejscu (np. na odcinku piersiowym kręgosłupa) lub też na całej powierzchni pleców może świadczyć zarówno o mniej, jak i bardziej poważnych schorzeniach, dlatego też wskazana jest tutaj ostrożność, nawet jeżeli z pozoru wydaje się, że to nic groźnego.

Często bowiem zdarza się, że ból utrzymuje się przez kilka dni pomimo przedsięwzięcia rozmaitych kroków mających na celu jego osłabienie (np. ćwiczeń w domowym zaciszu 🏠), a do niedających o sobie zapomnieć dolegliwości dołączają również inne, niepokojące symptomy świadczące o problemach zdrowotnych.

Najbardziej powszechne przyczyny bólu pleców i kręgosłupa 🔎

Rozpoznanie głównej przyczyny bólu pleców zdecydowanie nie należy do najprostszych zadań – wszystko to z uwagi na fakt, że może być on zarówno wynikiem rozmaitych schorzeń zwyrodnieniowych, gastrologicznych, neurologicznych, a nawet kardiologicznych, jak i skutkiem siedzącego trybu życia 🪑 ze znikomą (bądź, co gorsza, zerową) aktywnością fizyczną, otyłości, nadwyrężeń, przeciążeń czy też nabytych urazów.

Oprócz wspomnianych wyżej przykładów do najczęściej występujących przyczyn bólu pleców zalicza się także:

✅ wady postawy, które zazwyczaj powstają już w okresie dzieciństwa na skutek garbienia się, nieprawidłowego rozłożenia ciężaru podczas noszenia tornistra 🎒 czy też siedzenia w złej pozycji w szkolnej ławce;

✅ PMS;

✅ rwa kulszowa ⚡;

✅ nadwyrężenie mięśni i stawów na skutek intensywnego wysiłku fizycznego bez uprzedniego, właściwego przygotowania 🏋️‍♂️;

✅ kontuzje sportowe 🤕;

✅ zapalenie płuc (lub opłucnej) 🫁;

✅ zapalenie wyrostka robaczkowego;

✅ półpasiec 🦠;

✅ zespół stawu skroniowo-żuchwowego;

✅ dolegliwości związane z układem moczowym (zapalenie nerek bądź prostaty) 🚻;

✅ osteoporozę;

✅ reumatoidalne zapalenie stawów;

✅ zapalenie przyczepów mięśni i więzadeł kręgosłupa;

✅ zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa;

✅ urazy takie jak zwichnięcie bądź złamanie kręgosłupa 🏥, które mogą być np. skutkiem wypadku samochodowego 🚗💥;

✅ przepuklinę krążka międzykręgowego (wypadnięcie dysku), które powoduje zaburzenia czucia, utrudnia poruszanie się oraz zapewnia ogromny ból;

✅ chorobę kości Pageta;

✅ dusznicę bolesną;

✅ nowotwór oraz innego rodzaju schorzenia jajników;

✅ wrzody żołądka;

✅ refluks żołądkowo-przełykowy 🤢.

Kiedy skonsultować się z lekarzem? 🏥

W przypadku ostrego, promieniującego (czy też wędrującego) bólu pleców samodzielne ustalenie jego głównego źródła jest raczej niemożliwe, dlatego też, jeżeli cyklicznie nawracające, nieustępujące dolegliwości bólowe wzbudzają Twoje podejrzenia, to najlepiej od razu skonsultuj je z lekarzem, który pomoże Ci znaleźć głównego "winowajcę".

Szczególnie niepokojące objawy, które wymagają pilnej konsultacji lekarskiej:

⚠️ Wysoka gorączka 🌡️
⚠️ Drętwienie narządów płciowych czy też pośladków
⚠️ Ból nóg 🚶
⚠️ Utrata masy ciała ⚖️
⚠️ Nudności, kołatanie serca, wymioty oraz nadmierna potliwość 🥵 (mogą to być przesłanki świadczące o wystąpieniu zawału serca! 🫀)

Jeśli pojawią się nagłe i silne dolegliwości bólowe oraz powyższe objawy, jak najszybciej wezwij pogotowie! 🚑

Jak poradzić sobie z bólem pleców?

Silny, niedający o sobie zapomnieć ból utrudnia Ci normalne funkcjonowanie i doskonale zdajesz sobie sprawę z tego, że to już najwyższa pora poważnie go potraktować?

Dobra wiadomość jest taka, że istnieje wiele sposobów na złagodzenie bólu pleców. Od sprawdzonych, domowych metod, które okazują się niezwykle pomocne przy nagłych dolegliwościach zdrowotnych, przez produkty lecznicze, a więc preparaty w formie tabletek przeciwbólowych, maści rozgrzewających bądź plastrów chłodzących, aż po zwalczające ból i przywracające całkowitą sprawność ćwiczenia wykonywane w gabinecie fizjoterapii.

O ile w przypadku łagodnych i nienawracających dolegliwości ulgę może przynieść, chociażby ciepła kąpiel 🛁 z dodatkiem wybranego olejku eterycznego 🌿, która skutecznie rozluźni spięte mięśnie i uśmierzy nagły ból, czy też kąpiel solankowa 🧂 z dodatkiem soli wykorzystywanej na co dzień w leczeniu uzdrowiskowym, wykazującej się właściwościami przeciwzapalnymi i przeciwbólowymi, o tyle cyklicznie powracający, niemal paraliżujący ból pleców 🏥 wymaga konsultacji z profesjonalistą. Zwłaszcza jeżeli istnieje podejrzenie, że może być on wywołany przez zaburzenia struktur tkankowo-stawowych.

We wspomnianej wyżej sytuacji zalecanym rozwiązaniem jest właśnie fizjoterapia 🏃‍♂️, a więc naturalne leczenie ruchem oraz innymi czynnikami fizycznymi. W jej ramach wyróżniamy dwa podstawowe działy:

• Kinezyterapię 🏋️‍♀️ – terapię ruchem,
• Fizykoterapię 💡 – leczenie przy użyciu czynników fizycznych.

Połączone ze sobą przynoszą najlepsze, odczuwalne rezultaty zarówno wśród młodszych, jak i starszych osób.

📊 Fakt ten potwierdzają badania przeprowadzone na grupie 33 kobiet w wieku 60-75 lat, które przez 6 tygodni uczestniczyły w zajęciach fizjoterapeutycznych, połączonych z:

✔️ technikami relaksacyjnymi 🧘‍♀️,
✔️ klasycznym masażem 💆,
✔️ terapią ultradźwiękową 🔊.

Efekty? 👉 Poprawa elastyczności ciała, zwiększony zakres ruchu w stawach oraz kręgosłupie!

Kręgosłup jest silniejszy, niż myślisz Kręgosłup to bardzo wytrzymała struktura, trudna do poważnego uszkodzenia. Większość urazów leczy się samoistnie w ciągu kilku lub kilkunastu dni.

Unikanie ruchu może nasilać ból Długotrwały odpoczynek i unikanie aktywności mogą prowadzić do większego bólu, niepełnosprawności i dłuższej nieobecności w pracy. Stopniowe wznawianie normalnych aktywności jest kluczowe w procesie zdrowienia. 

Ćwiczenia fizyczne jako lekarstwo 

Regularna aktywność fizyczna, taka jak spacery, może znacznie wydłużyć okresy bez bólu pleców. Nie muszą to być intensywne treningi; nawet codzienny spacer przynosi korzyści.

Ból pleców nie zawsze wynika z uszkodzeń Możesz odczuwać ból pleców bez żadnych uszkodzeń czy urazów. Czynniki takie jak stres, lęk przed ruchem czy negatywne przekonania mogą wpływać na odczuwanie bólu.

Badania obrazowe nie zawsze są potrzebne Wiele zmian widocznych na zdjęciach RTG czy MRI jest związanych z naturalnym procesem starzenia i nie musi być przyczyną bólu. Często niepotrzebne badania mogą wprowadzać niepotrzebny niepokój.

Rzadko konieczne są operacje Tylko w sporadycznych przypadkach ból pleców wymaga interwencji chirurgicznej. Ćwiczenia i zmiana stylu życia powinny być pierwszymi krokami w leczeniu.

Sen ma znaczenie Zaburzenia snu są jednym z ważnych czynników wywołujących i nasilających ból pleców. Dbaj o odpowiednią jakość snu, aby wspomóc proces regeneracji. 

Nie bój się schylania Zginanie kręgosłupa jest naturalnym ruchem i unikanie go może prowadzić do sztywności oraz zwiększać ryzyko kontuzji. Ważne jest, aby wykonywać ruchy w sposób kontrolowany i bez nadmiernego obciążenia.

Psychika wpływa na odczuwanie bólu Negatywne przekonania, stres czy lęk mogą nasilać odczuwanie bólu pleców. Edukacja na temat mechanizmów bólu i praca nad pozytywnym nastawieniem są istotne w procesie leczenia.

Regularne spacery pomagają Codzienne spacery mogą znacznie wydłużyć okresy bez bólu pleców. Nie muszą to być intensywne treningi; nawet zwykły spacer przynosi korzyści.

Najbardziej efektywne ćwiczenia na ból pleców 

Jak już wcześniej wspomnieliśmy jednym ze sposobów na złagodzenie bólu pleców jest włączenie do swojej codzienności aktywności fizycznej np. w formie wykonywanych w domu ćwiczeń, które dodatkowo wzmocnią efekty fizjoterapii przeprowadzonej przez ekspertów z krakowskiego gabinetu OsteoMedic oferującego techniki osteopatyczne, manualne oraz wisceralne.

Ciężko jest w tym przypadku jednak mówić o jedynym słusznym, uniwersalnym i niezawodnym zestawie ćwiczeń na uśmierzenie dolegliwości, gdyż poszczególne rodzaje bólu pleców mogą wiązać się ze specyficznymi ograniczeniami, których nieprzestrzeganie zazwyczaj skutkuje pogorszeniem sytuacji. Jeżeli nie brzmi to dla Ciebie jak zbyt zachęcający scenariusz (a wierzymy, że tak właśnie jest), to najlepiej podczas najbliższej wizyty u fizjoterapeuty zapytaj go o polecane ćwiczenia, które możesz wykonywać także we własnym zakresie.

Przypisy

¹ Badanie "Effect of Home Exercise Training in Patients with Nonspecific Low-Back Pain" przeprowadzone na grupie 9588  pacjentów przez C. Quentin, R. Bagheri oraz U. C Ugbolue udowodniło, że wykonywane w warunkach domowych ćwiczenia, a także yoga, aerobic i są w stanie faktycznie zmniejszyć poziom odczuwalnego bólu i poprawić parametry ograniczeń funkcjonalnych. Jednocześnie okazało się, że najbardziej efektywną metodą walki z bólem są  ćwiczenia trening pod nadzorem fizjoterapeuty.

² Po zakończeniu interwencji nasilenie bólu zmniejszyło się o 2,9 pkt. w skali VAS, [na podst.:] D. Cichoń, Z. Ignasiak, J. Fugiel, Efficacy of Physiotherapy in Reducing Back Pain and Improve Joint Mobility in Older Women, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31019113/, 4 listopada 2022.