Ból jelit - z jakich powodów mogą boleć jelita?

Ostatnia aktualizacja 19.02.2025r.

Mogą również sygnalizować chorobę. Jeśli ból jelit pojawia się nagle i nie ustępuje przez dłuższy czas, powinniśmy skonsultować się z lekarzem, który ustali przyczynę złego samopoczucia. Ból jelita cienkiego lub grubego należy skontrolować u gastroenterologa.

Spis treści:

Jakie są przyczyny bólu brzucha i skurczów jelit?

Gdzie bolą jelita?

Które choroby jelit są przyczyną bólu jelita grubego

Inne przyczyny bolących jelit

Ból jelit — nagromadzenie gazów

Ból jelit po jedzeniu

Ból w jelitach – kiedy operacja jest niezbędna?

Jakie są sposoby na ból jelit? Jak go leczyć?

Przeczytaj także nasze poprzednie artykuły z tej serii:

👉 Jelita a ból kręgosłupa - fizjoterapeuta na pomoc

👉 Jak prawidłowo dbać o nasze jelita? 

Jakie są przyczyny bólu w jamie brzusznej  i skurczów jelit?

Najczęstszą przyczyną bólu w jamie brzusznej i skurczów jelit są zaburzenia w pracy układu pokarmowego. Mogą one wynikać z nieprawidłowej diety, czy nadwrażliwości na składniki pokarmowe. Ból brzucha może być również skutkiem choroby. Dotyczy zarówno dorosłych jak i dzieci. U kobiet w ciąży ból jelit może się nasilać, gdyż w tym czasie trawienie ulega spowolnieniu.

Ból jelit – jakie są najczęstsze przyczyny skurczów?

✅ zatrucie pokarmowe,

✅ stres,

✅ nieprawidłowa dieta,

✅ zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO),

✅ alergie lub nietolerancje pokarmowe,

✅ nietolerancja laktozy,

✅ przewlekłe zaparcia,

✅ schorzenia jelit, takie jak: zespół jelita drażliwego, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba wrzodowa dwunastnicy,  choroba Leśniowskiego-Crohna,  nieswoiste zapalenie jelit,  raka jelita,  choroba uchyłkowa jelit.

Gdzie bolą jelita?

Jelita znajdują się w jamie brzusznej, są częścią przewodu pokarmowego. Ich łączna długość może wynosić nawet ponad 7 metrów (jelito cienkie mierzy od 4 do 6 m, natomiast wielkość jelita grubego to 1,5 m). Dlatego bez dodatkowych badań diagnostycznych trudno jest określić przyczynę dolegliwości bólowych. Dyskomfort może dotyczyć prawej strony brzucha lub być zlokalizowany po lewej stronie brzucha, a dokładniej:

✅ w prawym górnym kwadracie jamy brzusznej, 

✅ w lewym dolnym kwadracie jamy brzusznej,

✅ w prawym górnym kwadracie jamy brzusznej,

✅ w lewym dolnym kwadracie jamy brzusznej,

✅ w podbrzuszu,

✅ w nadbrzuszu,

✅ w okolicy pępka.

Jak bolą jelita? 

Ból jelit zwykle jest nieprzyjemny. Ma charakter: kolkowy, nawracający, łagodny, kurczowy, ciągły, czy silny (kłujący ból brzucha bywa trudny do zniesienia). Mogą towarzyszyć mu wymioty, zaparcia, czy wzdęcia (które często wywołują ból jelita).

Które choroby są najczęstszą przyczyną bólu jelita grubego?

🔬 Choroby mogą powodować ból jelita grubego

Objawy zlokalizowane są najczęściej w prawym dolnym kwadracie jamy brzusznej lub po lewej stronie brzucha, ale nie jest to regułą.

🩺 Aby poznać przyczynę dolegliwości, należy skonsultować się z lekarzem, który zleci wykonanie badań diagnostycznych.

⚠️ Ból jelita grubego – co może oznaczać?

👉 Ból po prawej stronie może być spowodowany niedrożnością jelita lub jego zapaleniem.

👉 Ból po lewej stronie w dolnym kwadracie jamy brzusznej może świadczyć o chorobie końcowego odcinka jelita.

👉 Przyczyną dolegliwości może być wrzodziejące zapalenie jelita.

🚨 Pozostałe schorzenia powodujące ból jelita grubego:

🔹 Choroba Leśniowskiego-Crohna

🔹 Zespół jelita drażliwego (IBS)

🔹 Rak jelita

🔹 Zapalenie jelita (uchyłków, nieswoiste, niedokrwienne, rzekomobłoniaste)

🔎 Co wpływa na nieswoiste zapalenia jelit?

📌 Nieodpowiednia dieta 🍔 – nadmiar tłustych, przetworzonych produktów.

📌 Związki chemiczne w pożywieniu i otoczeniu 🌍 – konserwanty, pestycydy, metale ciężkie.

📌 Bakteryjna flora jelitowa 🦠 – zaburzenia mikrobioty mogą prowadzić do stanów zapalnych.

📌 Palenie tytoniu 🚬 – zwiększa ryzyko i pogarsza przebieg choroby.

❗ Inne przyczyny bolących jelit

🔸 Alergie pokarmowe – kłujący ból w jelitach może być objawem alergii na mleko i jego przetwory.

🔸 Towarzyszące objawy – często pojawiają się wzdęcia i nawet biegunka.

🔸 Zapobieganie – wykluczenie z diety produktów szkodliwych wymaga samodyscypliny! 🥗🚫

O czym jeszcze może świadczyć ból jelit? Inną przyczyną dolegliwości bólowych jelit może okazać się grypa żołądkowo-jelitowa. Wywoływana jest przez wirusy. Dodatkowymi objawami są: ogólne osłabienie organizmu i gorączka. Dokuczliwe przypadłości pochodzące z dolnego odcinka przewodu pokarmowego spowodowane mogą być również przez:  zespół jelita drażliwego, poinfekcyjny zespół jelita, nieswoiste choroby jelit, czy niedrożność jelit.

Przykre objawy mogą być wywołane chorobą jelita cienkiego. Podłożem problemów może być zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO), który często prowadzi do zaburzeń trawienia i wchłaniania substancji odżywczych.

📊 Ciekawostki na temat bólu jelit

Ból jelit — nagromadzenie gazów,  przyczyny bólu brzucha 

Powodem dolegliwości może być nagromadzenie się gazów w jelitach, których nadmierna ilość w przewodzie pokarmowym powoduje ból brzucha. Zwiększona ilość gazów może być wywołana:

✅ spożywaniem pokarmów wzdymających,

✅  połykaniem zbyt dużej ilości powietrza podczas łapczywego jedzenia, 

✅ żuciem gumy, 

✅ piciem napojów gazowanych.

Dyskomfort po lewej stronie brzucha, uczucie rozpierania z prawej strony brzucha, nieprzyjemne kłucie w jelitach, gazy, czy wzdęcia to objawy bólów jelita. Możemy się pozbyć, stosując zbilansowaną dietę i prowadząc aktywny tryb życia. Jeśli chcemy, by dyskomfort szybko minął, możemy skorzystać z preparatów aptecznych — znacznie przyspieszą one leczenie bólów brzucha.

Ból brzucha po jedzeniu

Dolegliwości bólowe brzucha często związane są z niestrawnością. Przyczyną  wystąpienia bólu jelita może być również spożycie zbyt dużej ilości pokarmów, stan zapalny czy nietolerancja pokarmowa. Nierzadko ból jelit jest wywołany nieprawidłową higieną spożywania posiłków. By uniknąć dyskomfortu ze strony jelita grubego lub cienkiego, należy zwrócić uwagę, by nie jeść w pośpiechu, unikać jedzenia w ruchu oraz zachować przerwy między posiłkami. 

Silny ból brzucha po jedzeniu może być następstwem nieswoistych chorób zapalnych.  Wyróżnia się dwa główne typy tych schorzeń: chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz zapalenie jelita grubego wrzodziejące. Dolegliwości w  zapaleniu jelit występują zazwyczaj podczas zaostrzenia choroby, a nieco ustępują w okresie remisji. 

Ból w jelitach – kiedy operacja jest niezbędna?

W przypadku objawów choroby układu pokarmowego nie zawsze potrzebne jest leczenie operacyjne. Często jesteśmy w stanie poradzić sobie domowymi sposobami. Jednak jeśli ból jelit występuje przewlekle lub gwałtownie się nasila, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Leczenie ostrego bólu jelit należy zacząć jak najszybciej. Jeśli objawy okażą się niepokojące, chirurg zdecyduje o dalszym leczeniu. Silny ból brzucha może być oznaką chorób układu pokarmowego. 

Wskazaniami do operacji są: 

✅ pęknięcie wrzodu dwunastnicy, 

✅ niedrożność jelit, 

✅ silne krwawienie do przewodu pokarmowego,  

✅ choroba Leśniowskiego-Crohna - jeśli jest nasilona i nie jest już możliwe jej leczenie farmakologiczne,

✅ czy zapalenie uchyłków okrężnicy.

Domowe sposoby na ból jelit — co pomaga?

✅ napary  z mięty lub rumianku (rumianek polecany jest w chorobach zapalnych) — zioła wspomogą trawienie, przyspieszają perystaltykę jelit,

✅ dieta bogata w błonnik — dzięki zdolności wiązania wody, zwiększa objętość treści pokarmowej i zapobiega zaparciom,

✅ odpowiednie nawodnienie organizmu — powinniśmy wypijać co najmniej 2 litry wody dziennie,

✅ aktywność fizyczna — usprawnia perystaltykę jelit i sprawia, że  bóle brzucha ustępują,

✅ stosowanie ciepłych kąpieli — ciepła woda działa rozluźniająco na mięśnie brzucha.

Czy można wyleczyć ból jelit domowymi sposobami? Często jest to możliwe. Jeśli jednak powyższe rozwiązania okażą się nieskuteczne, możemy wspomóc się środkami farmakologicznymi — są w stanie szybko złagodzić ból jelit. Niektóre leki na ból jelita grubego i cienkiego są dostępne bez recepty i znacznie wyciszają zespół objawów towarzyszących chorobie. Możemy skorzystać z preparatów na bazie drotaweryny lub hioscyny, które wykazują działanie rozkurczowe — są polecane również w leczeniu zespołu  jelita drażliwego. Do leczenia zespołu jelita drażliwego stosuje się również środki zawierające symetykon (ułatwia on usuwanie gazów z przewodu pokarmowego).  W przypadku chorób jelit, które objawiają się zaparciami, warto zaopatrzyć się w błonnik w proszku.

Jeśli dolegliwości bólowe brzucha towarzyszą nam często, powinniśmy szukać wsparcia u lekarza. Pomoc medyka w  bólu jelit niezbędna jest, by nie pojawiły się poważne komplikacje zdrowotne.  Leczenie bólu jelit jest specjalnością gastroenterologa.

Ważne jest, aby nie tylko  złagodzić ból jelit, ale pozbyć się prawdziwej przyczyny dolegliwości. Do leczenia bólu jelit należy podejść holistycznie — warto skorzystać z pomocy osteopaty, który zdiagnozuje źródło problemu, a następnie korzystając z technik manualnych, dobierze skuteczną terapię. 

Zobacz także filmik gdzie Karol Piotrowski tłumaczy dlaczego od jelit może boleć nas kręgosłup:

Linki:

https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/171364

https://alergiczne.info/wp-content/uploads/2015/10/Zatwarnicki_2014.pdf

Lochs H., Kunecki M.: Leczenie żywieniowe w chorobach zapalnych jelit. W: Podstawy Żywienia Klinicznego. Sobotka L. (red.) PZWL, Warszawa, 2007, 314- 321.

https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/10180

file:///C:/Users/Lenovo/Downloads/61%2066%20Wojtun%20Podstawowe%20Pediatria%201.2014.pdf