Diagnozę jednak powinien postawić lekarz, biorąc pod uwagę także wyniki innych badań i całościowy stan zdrowia pacjenta.
Spis treści:
1. Co to jest morfologia krwi?
2. DLACZEGO BADANIE MORFOLOGII KRWI JEST TAK WAŻNE?
3. CO BADA MORFOLOGIA KRWI?
3.1. WYNIKI MORFOLOGII KRWI - INTERPRETACJA
4. BADANIE MORFOLOGICZNE U DZIECI
Zapraszamy także do przeczytania poprzedniego wpisu: Jakie badania krwi wykonywać raz w roku? Przegląd badań
Co to jest morfologia krwi?
Morfologia krwi jest badaniem diagnostycznym pozwalającym ocenić ogólny stan zdrowia . Wyniki morfologii krwi mogą pomóc wykryć stany zapalne organizmu, osłabienie odporności i wiele innych zaburzeń. Warto pamiętać o regularnym wykonywaniu badań.
Dlaczego badanie morfologii krwi jest tak ważne?
Morfologia, czyli podstawowe badanie krwi, powinna być wykonywana przez każdego zdrowego człowieka przynajmniej raz w roku. Jest to ważne, gdyż regularna ocena obrazu krwi pozwala wykryć:
✅ choroby nowotworowe krwi (w ich rozpoznawaniu ważny jest parametr liczby krwinek białych, ale też innych komórek krwi)
✅ anemię (w tym spowodowaną niedoborem witaminy B12, żelaza lub kwasu foliowego, a także utratą krwi)
✅ stany zapalne (wzrost liczby krwinek białych - WBC oraz wpływ na inne parametry krwinek białych widoczne w rozmazie)
✅ zaburzenia odporności (dzięki wykonaniu rozmazu krwi)
✅ zbyt wysoką krzepliwość, która gdy jest nieleczona, może doprowadzić do zakrzepicy (przy dużej ilości krwinek czerwonych i wysokiej wartości hematokrytu)
✅ obecność chorób przewlekłych.
Wynik badania morfologii krwi jest ważne, ponieważ pozwala szybko zauważyć nieprawidłowości, na podstawie których lekarz może wdrożyć leczenie lub pokierować na dalszą diagnostykę.
Oznaczenie morfologii krwi. Wyniki wykonywane w laboratorium.
Co bada morfologia krwi?
Wśród parametrów morfologii krwi oznaczana jest:
✅ liczba krwinek czerwonych (RBC)
✅ liczba białych krwinek (WBC)
✅ liczba płytek krwi (PCT)
✅ poziom hemoglobiny (HGB)
✅ hematokryt (HCT) - gęstość krwi, obliczana jako stosunek objętości czerwonych krwinek do objętości krwi pełnej, czyli do pozostałych składowych krwi (czyli pokazuje, jaką część objętości całej krwi stanowią krwinki czerwone)
✅ średnie stężenie hemoglobiny zawartej w erytrocycie (MCH)
✅ stężenie hemoglobiny zawartej w masie ogólnej erytrocytów (MCHC)
✅ średnia objętość krwinki czerwonej (MCV)
✅ parametry płytek krwi - jest to badanie bardzo przydatne przed zabiegami operacyjnymi.
✅ wartość anizocytozy płytek krwi (wynik PDW) - czyli stopień zróżnicowania objętości płytek krwi.
Podstawowa morfologia krwi może być uzupełniona także o
rozmaz krwinek białych
(automatyczny lub ręczny). W przypadku morfologii krwi wykonywanej wraz z rozmazem poznać można udział różnych rodzajów krwinek białek w ich ogólnej liczbie.
Badania morfologii krwi - erytrocyty (krwinki czerwone)
Jak odczytać wyniki badań laboratoryjnych krwi?
Ważną dla pacjentów informacją po wykonaniu badań są normy morfologii krwi. Poniżej przedstawiamy wskazówki, dzięki którym interpretacja wyników morfologii będzie łatwiejsza.
Morfologia krwi - normy
Po pobraniu próbki krwi w laboratorium warto zapytać,
jak sprawdzić wyniki badań krwi
. Mając już wydrukowany plik, orientacyjnie można skorzystać z takiego narzędzia, jak
kalkulator wyników badań krwi
.³ Chcąc wypróbować, jak działa taki kalkulator,
wpisz wyniki badań krwi
w odpowiednie pola. Kalkulator wykaże, które wartości są poza normą.
Należy jednak pamiętać, aby porozmawiać o swoich parametrach morfologii z lekarzem i pokazać wyniki krwi specjaliście .
Badanie morfologiczne u dzieci
W ocenie stanu zdrowia dziecka duże znaczenie mają m.in. wyniki badań krwi. Oznaczenie morfologii krwi u dziecka jest wykonywane zarówno profilaktycznie, jak i w diagnostyce chorób wieku dziecięcego. Gdy dziecko jest osłabione, morfologia krwi obwodowej pozwoli sprawdzić, czy nie pojawiła się anemia (badanie liczby erytrocytów i hemoglobiny).
Jednak nie tylko wynik czerwonych krwinek i hemoglobiny ma znaczenie w pediatrii.
Podstawowe badania krwi wykonuje się także po infekcjach oraz chcąc sprawdzić, z czego wynika słaba odporność u dziecka. Wyniki krwi pozwalają także stwierdzić występowanie stanu zapalnego w organizmie (m.in. przez wzrost liczby krwinek białych). Jest to ważny element diagnostyki różnicowej.
Próbki krwi pobiera się nawet noworodkom, więc nie należy obawiać się tego badania. Pozwoli ono sprawdzić, czy organizm dziecka funkcjonuje prawidłowo, a jeżeli będzie taka potrzeba - pomoże ustalić, czy będzie konieczne specjalistyczne leczenie. Czasem wystarczą witaminy dla dzieci i minerały, aby poprawić odporność i samopoczucie malucha, ale zawsze ich podanie powinno być poprzedzone wykonaniem morfologii krwi. Określa ona także, czy dziecko powinno zostać objęte wzmożoną kontrolą stanu zdrowia.
Oznaczenie morfologii krwi pozwala także wykryć groźne, nowotworowe choroby krwi dotykające także dzieci, takie jak np. białaczka . W tym przypadku zwraca się uwagę m.in. na krwinki białe.
Dzieci również mogą chorować np. na małopłytkowość (niska wartość płytek krwi), której pierwszym sygnałem jest łatwość w tworzeniu się siniaków i skłonność do długotrwałego krwawienia po otarciu skóry. Warto wiedzieć, że u dzieci normy badania krwi są inne niż u osób dorosłych.
Badanie morfologiczne u ciężarnych
Badania krwi u kobiet w ciąży są bardzo ważne, gdyż mogą wykryć m.in. anemię, częstą u ciężarnych. Świadczą o niej m.in. parametry krwinek czerwonych i hemoglobiny. Wykrycie tej nieprawidłowości pozwala pokierować dalszymi badaniami i włączyć odpowiednie leczenie.
U kobiet spodziewających się dziecka często dochodzi do niedokrwistości z niedoboru żelaza. W prawidłowym przebiegu ciąży kobieta powinna więc wykonywać morfologię krwi przynajmniej raz w miesiącu. Pozwoli to szybko wykryć ewentualne niedobory składników ważnych dla zdrowego rozwoju płodu. Dotyczy to m.in. parametrów wskazujących na niedobór poziomu kwasu foliowego, który ma duże znaczenie dla rozwijającego się układu nerwowego dziecka.
Na jego niski poziom mogą wskazać parametry odpowiedzialne za anemię (tak jak oznaczyliśmy to wyżej, przy interpretacji poszczególnych elementów morfologii krwi). Wynik poniżej normy (RBC) lub powyżej wymaganej wartości (MCV) pozwoli lekarzowi dobrać suplementację lub wskazać na konieczność uzupełnienia diety o określone składniki.
Dla kobiet w ciąży duże znaczenie ma także całkowita liczba czerwonych krwinek i hematokryt, a także ilość płytek krwi, gdyż w tym stanie pojawia się tendencja do problemów zakrzepowych.
Biorąc pod uwagę korzyści wynikające z regularnej diagnostyki, warto pamiętać o profilaktycznym wykonywaniu badań laboratoryjnych. Wszystkie wyniki krwi, a zwłaszcza wartości poniżej normy, jak i wykraczające ponad górną granicę należy skonsultować z lekarzem. Wyniki parametrów krwi mogą zasygnalizować występowanie stanów zapalnych, infekcji i chorób przewlekłych, a przez to otworzyć drogę do dalszej diagnostyki i szybkiego podjęcia leczenia.
Bibliografia:
- Jędrzejczak, W. W. (2020). Co można wykryć za pomocą badania morfologii krwi?
- MORFOLOGIA krwi obwodowej – jak czytać wyniki? – Ziko dla zdrowia
- Kalkulator morfologii (hematoonkologia.pl)
- ABRAHAMOWICZ, W., DARMOCHWAŁ-KOLARZ, D. O. R. O. T. A., GONET-SEBASTIANKA, J. O. A. N. N. A., HUS, I., & OLESZCZUK, J. (2012). Niedokrwistość z niedoboru żelaza w ciąży.
- Falkowska, A., & Ostrowska, L. (2010). Anemia in pregnant women. Nowa Medycyna . ( Anemia in pregnancy - PubMed (nih.gov) )
- Sotel, J., & Drabko, K. (2018). Pierwotna małopłytkowość immunologiczna u dzieci–analiza wyników leczenia w jednym ośrodku. Pediatria Polska , 93 (1), 30-34.
- Citko, A. (2022). Kiedy lekarz może zalecić stosowanie żelaza u dzieci. Gabinet Prywatny , 285 (5), 23-33.
- (PDF) DIAGNOSTYKA HEMATOLOGICZNA - PODSTAWOWE BADANIE: MORFOLOGIA KRWI (researchgate.net)
- Morfologia krwi: co to jest i jak czytać wyniki badania? | DKMS
- Matysiak, M. (2014). Niedokrwistości–nadal aktualny problem w opiece nad matką i dzieckiem. Family Medicine & Primary Care Review , 2 , 185-188.
- Morfologia wyniki – jak interpretować badania krwi? • Ratownik Medyczny
