Od najmłodszych lat życia pediatra kontroluje plecy, biodra i stopy dziecka, weryfikując naturalne zmiany zachodzące w kośćcu, a w razie dostrzeżenia wad układu kostnego kieruje dziecko np. na fizjoterapię.
Spis treści:
- Prawidłowa postawa ciała, co to właściwie znaczy i dlaczego jest tak ważna?
- Skolioza.
- Leczenie kifozy.
- Lordoza.
- Profilaktyka.
Prawidłowa postawa ciała, co to właściwie znaczy i dlaczego jest tak ważna?
Prawidłowa postawa ciała oznacza, że wszystkie elementy układu kostnego są idealnie dopasowane i utrzymują się w optymalnym położeniu za sprawą mięśni, ścięgien, chrząstek oraz wiązadeł. Kręgosłup stanowi oś pionową naszego ciała a wszystkie jego naturalne krzywizny umożliwiają jej utrzymanie. To one również amortyzują każdy nasz ruch, ważną rolę odgrywają również stopy, na które spływa cały ciężar sylwetki. Prawidłowa postawa ciała wpływa na funkcjonowanie całego organizmu w jego warstwie zewnętrznej, ale też wewnętrznej, wpływa również na rozwój fizyczny oraz psychiczny człowieka.
Nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu kostnego, które nazywamy wadami postawy, to wszelkie odchylenia od optymalnych parametrów. Każda nieleczona zmiana w tym obszarze może powodować powstanie nierównomiernych obciążeń zarówno układu kostnego jak i mięśniowego. Niektóre partie mięśni ulegają skurczeniu inne rozciągają się nadmiernie i osłabiają. Bez interwencji z zewnątrz proces ten może się pogłębiać i przysparzać z czasem dotkliwego bólu.
Najczęściej nabyte wady postawy pojawiają się u dzieci pomiędzy 12 i 16 rokiem życia. To okres intensywnego wzrostu i jednocześnie osłabienia mięśni. W tym czasie najczęściej lokalizowanymi wadami postawy są:
- kifoza, to wygięcie kręgosłupa ku tyłowi, naturalnie w odcinku piersiowym oraz krzyżowym, ale nadmierna kifoza powstaje na skutek wygięcia kręgosłupa ku tyłowi w odcinku piersiowym, tworzą się okrągłe plecy
- lordoza, to wygięcie kręgosłupa ku przodowi, naturalne w odcinku szyjnym oraz lędźwiowym, ale nadmierna lordoza powstaje w wyniku wygięcia kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, tworzą się plecy wklęsłe
- skolioza to skrzywienie boczne kręgosłupa
- płaskostopie powstaje na skutek obniżenia się sklepienia stopy, tworzy się stopa płaska
Wady postawy u dzieci - skolioza
Najczęściej występującą wadą postawy u dzieci jest skolioza, dzisiaj zaliczaną już do grupy chorób cywilizacyjnych. Charakteryzuje się bocznym trójpłaszczyznowym skrzywieniem kręgosłupa, występującym na całej jego długości, w płaszczyznach: czołowej, strzałkowej i poprzecznej. Bezpośrednią przyczyną powstania skoliozy jest nieprawidłowa postawa ciała dziecka, siedzący tryb życia, noszenie plecaka cały czas w tej samej ręce. Mimo że jest to proces, rodzice mogą łatwo dostrzec zmiany, obserwując plecy dziecka. Gdy plecy nie są proste pomimo wyprostowanej sylwetki, występuje asymetria talii, wystawianie jednego barku do przodu lub jeden z barków jest wyższy od drugiego, oznacza to, że dziecku potrzebna jest pomoc.
U młodszych dzieci skoliozę dosyć łatwo się leczy. Szczególnie pomocny tu jest fizjoterapeuta i leczenie manualne. Wiele mogą zdziałać masaże rozciągające mięśnie strony przeciwnej skrzywienia, przywracające równowagę postawy oraz gimnastyka korekcyjna. W szczególnie trudnych przypadkach zaleca się noszenie gorsetu ortopedycznego, który ma na celu zatrzymanie zmian oraz zabiegi fizykoterapii. Gdy gorset jest niewystarczający, czyli przy skrzywieniach powyżej 40 stopni, zaleca się leczenie operacyjne.
Osteopata w leczeniu kifozy
Zaraz po skoliozie, kifoza to kolejna najczęściej występująca wada postawy u dzieci. Charakteryzuje się utworzeniem łukowatego wygięcia kręgosłupa w stronę grzbietową, wykraczającego poza fizjologiczne normy. W skrajnych przypadkach powstaje kifoza patologiczna, czyli charakterystyczny garb na plecach. Tego rodzaju wada postawy również może być leczona ćwiczeniami korekcyjnymi i pracą fizjoterapeuty oraz za pomocą gorsetu ortopedycznego. Korzystne dla dziecka jest uprawianie sportu, np. pływania. Gdy podstawowe leczenie już nie wystarcza, kifozę leczy się operacyjnie, stabilizując dany odcinek kręgosłupa metalowymi prętami. W procesie leczenia korzystny wpływ na organizm dziecka może mieć osteopata uśmierzający ból w codziennym funkcjonowaniu dziecka.
Lordoza, rzadka wada postawy
Lordoza występuje u dzieci znacznie rzadziej i charakteryzuje się łukowatym wygięciem kręgosłupa do tyłu, w stronę brzuszną oraz wypukłością z przodu. Każdy kręgosłup posiada naturalną lordozę w odcinku szyjnym oraz lędźwiowym. Nadmierna lordoza o czynniku patologicznym powstaje, gdy owo wygięcie jest mocno widoczne na tle pionowej sylwetki.
Jedną z przyczyn procesu tworzenia się lordozy jest otyłość u dzieci. Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej odkładającej się w okolicy brzucha sprawia, że mięśnie brzucha mocno słabną i nie są w stanie współpracować z mięśniami kręgosłupa. To nadmierne wygięcie sylwetki może stać się przyczyną trwałego bólu już w dzieciństwie a na pewno w przyszłości. Również w przypadku lordozy podejmuje się leczenie poprzez rehabilitację oraz w przypadku bólu zabiegi fizykoterapeutyczne, stosuje się gorsety ortopedyczne oraz na końcu leczenie operacyjne. Po zabiegu następuje długi proces rehabilitacji, które to zabiegi udostępnia klinika fizjoterapii z osteomedic.com.pl.
Po pierwsze profilaktyka
W leczeniu wad postawy u dzieci najważniejszym etapem jest profilaktyka, czyli niedopuszczenie do ich powstania. Zadaniem rodziców jest spowodowanie, by dziecko uczestniczyło w szkole we wszystkich zajęciach wychowania fizycznego, to absolutna podstawa profilaktyki. Zwykle dzieci w programie tygodnia mają zaplanowane dwie lekcje, w sumie to zaledwie jedna pełna godzina intensywnego wysiłku. W przypadku zdiagnozowanej wady postawy dziecko powinno chodzić na dodatkowe zajęcia gimnastyki korekcyjnej. Optymalnie jest, gdy towarzyszą im jeszcze inne zajęcia sportowe w trybie systematycznym, np. pływanie lub inna ulubiona dyscyplina sportu. Rodzice powinni również zadbać, by dziecko prowadziło higieniczny tryb życia.
